Δελτίο Τύπου
Η φιλοσοφική συνταγή του Επίκουρου για την ψυχοσωματική υγεία
Το 14ο Πανελλήνιο Συμπόσιο Επικούρειας Φιλοσοφίας πραγματοποιήθηκε με μεγάλη επιτυχία το Σαββατοκύριακο 17-18 Φεβρουαρίου 2024, καθώς το παρακολούθησαν 450 σύνεδροι δια ζώσης στο Πολιτιστικό Κέντρο Γέρακα και εκατοντάδες άτομα σε ζωντανή διαδικτυακή μετάδοση. Πρόκειται για ένα κορυφαίο πολιτιστικό γεγονός παγκόσμιας εμβέλειας, που συνδιοργανώθηκε από τον Δήμο Παλλήνης (με κύρια συμβολή της Αντιδημάρχου Πολιτισμού Φωτεινής Μπαξεβάνη) και τους Φίλους Επικούρειας Φιλοσοφίας «Κήπος Αθηνών» και «Κήπος Θεσσαλονίκης» υπό την αιγίδα της Περιφέρειας Αττικής.
Όλες οι βιντεοσκοπημένες ομιλίες είναι ελεύθερα διαθέσιμες στο διαδίκτυο:
https://projector-web.gr/congress-group/gr/14o-epikoyreias-filosofias
Στην εμπνευσμένη εναρκτήρια ομιλία του Συμποσίου, ο Δήμαρχος Παλλήνης Χρήστος Αηδόνης αναφέρθηκε στην βούληση και στο όραμά του να εφαρμόσει με θεσμικό τρόπο στην τοπική αυτοδιοίκηση μαζί με τους συνεργάτες του τις επικούρειες αρχές α) της αναζήτησης της ευδαιμονίας, μέσω της βελτίωσης της ποιότητας ζωής των πολιτών, β) της σημασίας της φιλίας ως συστατικού της ευτυχισμένης ζωής, μέσω της ενίσχυσης των κοινοτικών δεσμών και των δικτύων αλληλοβοήθειας και γ) της απλής ζωής, μέσω της βιώσιμης ανάπτυξης, της οικολογικής συνείδησης και της απλοποίησης της ζωής ως μέσο βελτίωσης της ευημερίας. Επιπλέον, ο Δήμαρχος αναφέρθηκε στον σχεδιασμό ενός νέου Μουσείου που θα αναδεικνύει την πολιτιστική κληρονομιά της Παλλήνης, όπως την Παλληνίδα Αθηνά, τον Επίκουρο και τα σύγχρονα αρχαιολογικά ευρήματα της περιοχής.
Χαιρετισμούς στο Συμπόσιο απέστειλαν φίλοι του Επίκουρου από πολλές περιοχές του πλανήτη, συμπεριλαμβανομένης της Ευρώπης, της Αμερικής και της Αυστραλίας, μερικές από τις οποίες διάβασε ο Καθηγητής Ιατρικής του ΕΚΠΑ Χρήστος Γιαπιτζάκης. Αξιοσημείωτος ήταν ο αδελφικός χαιρετισμός του Δρα. Κυριάκου Βερεσιέ από τον Κυπριακό Κήπο της Λύσης, που προσφέρθηκε να φιλοξενήσει μια από τις μελλοντικές συναντήσεις στην Κύπρο. Ιδιαίτερη εντύπωση έκανε το μήνυμα του Μικέλε Πίντο εκ μέρους των Ιταλών Φίλων του Επίκουρου και του Επικούρειου Φεστιβάλ της Σενιγκάλλια, που εκθείασε το παράδειγμα που προσφέρει η επικούρεια κοινότητα της Ελλάδας στις επικούρειες κοινότητες ανά τον κόσμο, αναφέροντας ότι «σήμερα, όπως και πριν από 2300 χρόνια, οι Ιταλοί Επικούρειοι παρακολουθούν με θαυμασμό και ευγνωμοσύνη τους Έλληνες Επικούρειους».
Στην Ενότητα που αναφερόταν στην επετειακή συμπλήρωση 2330 ετών από την ίδρυση του περίφημου Κήπου, της σχολής του Επίκουρου στην Αθήνα, συζητήθηκε από τον πληροφορικό Παναγιώτη Παναγιωτόπουλο η λειτουργία του αρχαίου Κήπου στον οποίο μαθήτευαν και συμφιλοσοφούσαν χωρίς αποκλεισμούς άνδρες και γυναίκες κάθε τάξης, από τον δικηγόρο Αντώνη Μπιλίση αναφέρθηκαν οι ελεύθερες για το κοινό ομιλίες και οι ακτιβιστικές δράσεις του σύγχρονου Κήπου Θεσσαλονίκης και από τον Καθηγητή της Ιατρικής του ΕΚΠΑ Χρήστο Γιαπιτζάκη περιγράφηκε η πολυετής λειτουργία του σύγχρονου Κήπου Αθηνών ως ανοικτή στο κοινό φιλοσοφική σχολή με διδασκαλία των κειμένων και εκδόσεις βιβλίων.
Στην Ενότητα περί Ευζωίας, ο Ομότιμος Καθηγητής της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ Γιώργος Χρούσος συζήτησε την εγκεφαλική λειτουργία και την επικούρεια προσέγγιση της ψυχικής ισορροπίας και της διαχείρισης του στρες, η Ομότιμη Καθηγήτρια Ψυχολογίας του ΕΚΠΑ Άννα Παγοροπούλου ανέδειξε τη σχέση Επικούρειας Φιλοσοφίας και Θετικής Ψυχολογίας, ο νομικός Δημήτρης Λιαρμακόπουλος περιέγραψε την Επικούρεια Ηθική στην σύγχρονη εποχή και ο Ομότιμος Καθηγητής Μηχανολογίας του ΕΜΠ Κρήτης Δημήτρης Χρηστάκης ανέλυσε την μαθηματική σχέση μεταξύ της γνωσιολογικής μεθόδου, της φύσης και της ήθους από τον Επίκουρο μέχρι σήμερα. Ο Ακαδημαϊκός και Ομότιμος Καθηγητής Λατινικής Φιλολογίας του ΑΠΘ Θεόδωρος Παπαγγελής ανέδειξε την σημαντική επίδραση που είχε τους τελευταίους αιώνες η ποίηση του Ρωμαίου επικούρειου Λουκρήτιου, που έθεσε τις βάσεις για την αρχή της σύγχρονης εποχής, επειδή διέδωσε τον ανθρωπιστικό και τον επιστημονικό τρόπο σκέψης.
Η επίδραση του Επίκουρου και του Λουκρήτιου στους σπουδαίους εκπροσώπους του Διαφωτισμού Ελβέτιο, Χόλμπαχ και Λα Μεττρί αναδείχθηκε από την φαρμακοποιό Ευαγγελία Πιτσικάλη και τον πολιτικό μηχανικό Λεωνίδα Αλεξανδρίδη. Ο δρ. βιολόγος Στρατής Κατάκος αναφέρθηκε στον ρόλο της ομάδας και της συνεργασίας στην Επικούρεια φιλοσοφία και στην σύγχρονη εποχή, αναδεικνύοντας πως η αλληλεγγύη αποτελεί ισχυρό παράγοντα ευημερίας και αειφόρου εξέλιξης του πολιτισμού. Ο δρ. ιατρός Γιώργος Γκόνης ανέλυσε την επικούρεια θεώρηση της φύσης του ανθρώπου, των αδυναμιών και των ικανοτήτων του, ενώ ο υποψήφιος δρ. φιλολογίας Κωνσταντίνος Μάριος Ζαφειρόπουλος συζήτησε την αυτοβελτίωση μέσω της ορθής φιλοσοφίας και τις επικούρειες και στωικές φιλοσοφικές καταβολές της σύγχρονης Γνωσιακής Συμπεριφορικής Ψυχοθεραπείας. Ο δικηγόρος Αντώνης Μπιλίσης στην ομιλία του περί Παιδείας ανέφερε την επικούρεια άποψη ότι η μάθηση και η χαρά πρέπει να συμβαδίζουν κατά την εκπαιδευτική διαδικασία σε μια κοινωνία που εμπνέεται από τις αξίες του διαφωτισμού και της δημοκρατίας. Ο Ομότιμος Καθηγητής Φυσικής του ΑΠΘ Αναστάσιος Λιόλιος ανέδειξε τις βασικές ομοιότητες της ατομικής φυσικής θεωρίας του Επίκουρου με την σύγχρονη πειραματική Φυσική.
Στην Ενότητα περί της επικούρειας στάσης ζωής, ο θεολόγος Ιωάννης Άβαρις Κοσμόγιαννης ανέδειξε τις πηγές για την θεολογική προσέγγιση της Επικούρειας φιλοσοφίας, που αναδεικνύει την ευσέβεια προς το Θείον χωρίς δεισιδαιμονία, ιδεοληψία και φανατισμό. Ο δρ. Φιλοσοφίας Γιώργος Ηλιόπουλος αναφέρθηκε στον ρόλο της φιλίας ως εναλλακτικής προσέγγισης στην πολιτική σύμφωνα με τον Επίκουρο και η πολιτική επιστήμων Κωνσταντίνα Γαβαλά συζήτησε την επικούρεια ψυχοθεραπευτική δράση για τον φόβο του θανάτου.
Ιδιαίτερα ενδιαφέρον υπήρξε και το καλλιτεχνικό μέρος του Συμποσίου. Οι σύνεδροι συγκινήθηκαν ιδιαίτερα με το δρώμενο «Ο θάνατος δεν μας αφορά» από το θεατρικό έργο «Ένας Ευτυχισμένος Έλληνας» του Χρήστου Γιαπιτζάκη, που παρουσίαζε έναν διάλογο του ετοιμοθάνατου Επίκουρου με τον μαθητή του Έρμαρχο, τους οποίους ενσάρκωσαν οι ηθοποιοί Γιώργος Σταυριανίδης και Γιάννης Μονός. Επιπλέον, συγκίνηση προκάλεσε η ηθοποιός και Εντεταλμένη Σύμβουλος Πολιτισμού του Δήμου Παλλήνης Θεοδώρα Σιάρκου, με την δραματουργική ανάγνωση μίας επιστολής του στωικού φιλοσόφου Σενέκα, που εκθείαζε την διαχρονική δόξα του Επίκουρου και του Κήπου του.
Στην σύγχρονη Ελλάδα της συνεχιζόμενης ψυχολογικής και κοινωνικοπολιτικής κρίσης, της διάχυτης άγνοιας, της φοβίας και της επακόλουθης ψυχικής ταραχής, για δέκατη τέταρτη συνεχή χρονιά αναδείχθηκε η ανθρωπιστική και διαφωτιστική Φιλοσοφία του Επίκουρου και οι θετικές επιδράσεις της στην Ηθική, στην Επιστήμη, στην Τέχνη και γενικότερα στον Σύγχρονο Κόσμο. Η διοργάνωση του Πανελληνίου Συμποσίου με ελεύθερη είσοδο για το κοινό είναι μια πολιτιστική συνεισφορά των Φίλων της Επικούρειας Φιλοσοφίας και του Δήμου Παλλήνης στην ελληνική κοινωνία, για να ενημερωθεί ο κάθε άνθρωπος για την πνευματική θωράκιση που προσφέρει ο Επίκουρος απέναντι στα πανανθρώπινα ψυχολογικά, κοινωνικά και πολιτισμικά αδιέξοδα, με τον απλούστερο αλλά και αρτιότερο τρόπο προσέγγισης μιας ευδαιμονικής ζωής, με φρόνηση, αρετή, φιλία και αλληλεγγύη, ακόμη και σε δύσκολους καιρούς.