• Αρχική
• Κείμενα της Αρχαιότητας

Ο επικούρειος φιλόσοφος Διογένης Οινοανδέας

Η μεγάλη επιγραφή στα Οινόανδα

Η πόλη Οινόανδα εντοπίζεται στην ενδοχώρα της Ιωνίας, απέναντι από τη Ρόδο και στα όρια της περιοχής της βορινής Λυκίας, κοντά στον άνω ρου του ποταμού Ξάνθου. Υπήρξε μέλος της τετραπόλεως μαζί με αυτές της Κυβήρας, Βουβώνος και Βαλβούρων. Το 84 π.χ.χ. προσαρτήθηκε από τους Ρωμαίους στη Λυκία. Τα Οινόανδα ήταν χτισμένα αμφιθεατρικά σε υψόμετρο 1400 - 1532 μέτρων, με θέα το οροπέδιο της περιοχής.
Το 1884 στα Οινόανδα ανακαλύφθηκε από δύο Γάλλους αρχαιολόγους τους Maurice Holleaux και Pierre Paris η ύπαρξη της μεγάλης φιλοσοφικής επιγραφής του επικούρειου Διογένη Οινοανδέα, το μοναδικό παγκοσμίως και μεγαλειώδες αυτό φιλοσοφικό μνημείο της ανθρωπότητας το οποίο χρονολογείται στο 2ο αιώνα της σύγχρονης χρονολόγησης.
Η επιγραφή κάλυπτε έναν τοίχο σε στοά που είχε τοποθετηθεί στο πιο κεντρικό σημείο της πόλης, στην αγορά, ώστε να είναι προσιτή σε όλους τους κατοίκους και επισκέπτες. Ο τοίχος είχε ύψος 3,25 μέτρα και μήκος 65 μέτρα (Smith 1993).
Η επιγραφή ήταν επιμερισμένη σε ενότητες που πραγματεύονται θέματα της επικούρειας φιλοσοφίας. Στο άνω τμήμα της εμπεριέχει την ενότητα με μια πραγματεία για τα γηρατειά. Αμέσως μετά υπάρχει ενότητα με επιστολές και αξιώματα. Ακολουθεί η ενότητα με τη Φυσική διατριβή, η ενότητα με την Ηθική διατριβή και η ενότητα με τις Κύριες Δόξες. Το κατώτερο τμήμα έως το έδαφος είναι κενό γιατί θα ήταν δύσκολη η ανάγνωσή του. Στην επιγραφή έχουν χρησιμοποιηθεί γραμματοσειρές διαφόρων μεγεθών. Με μεγαλύτερα γράμματα έχουν χαραχθεί οι γραμμές που βρίσκονται στα ανώτερα σημεία, ώστε να είναι ευανάγνωστα.
Η επιγραφή στα μεταγενέστερα χρόνια είχε διαλυθεί και χρησιμοποιηθεί σε άλλες χρήσεις. Στις δεκαετίες που ακολούθησαν, πολλοί ερευνητές επιχείρησαν να συνθέσουν τους διάσπαρτους λίθους της φιλοσοφίας. Κατά το διάστημα 1969 έως το 1997 ο Martin Ferguson Smith προέβη σε ανακαλύψεις νέων λίθων και συμπλήρωσε την επιγραφή στη μορφή που έχει σήμερα*. Αυτές οι προσπάθειες είχαν ως αποτέλεσμα, μεγάλο μέρος του έργου αυτού να δημοσιευτεί και μάλιστα και στην σύγχρονη γλώσσα μας, ώστε να γνωρίσουμε εμείς, τις επικούρειες σκέψεις έτσι ακριβώς όπως επιθυμούσε να συμβεί ο σοφός Διογένης. To βιβλίο τιτλοφορείται “ΔΙΟΓΕΝΗΣ ΟΙΝΟΑΝΔΕΑΣ – Οι πολύτιμες πέτρες της φιλοσοφίας – Η ΜΕΓΑΛΗ ΕΠΙΓΡΑΦΗ ΣΤΑ ΟΙΝΟΑΝΔΑ” και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΘΥΡΑΘΕΝ.

*Οι έρευνες για νέα αποσπάσματα της επιγραφής συνεχίζονται μέχρι σήμερα.

Απόσπασμα

“Βλέποντας τους περισσότερους ανθρώπους να υπακούν στην κενοδοξία της ψυχής και να μη δίνουν σημασία στις καταγγελίες του σώματός τους, που δίκαια την κατηγορεί ότι το φθείρει ενώ δεν πρέπει, και το καταπονεί και το τραβολογάει σε υποθέσεις ανώφελες ..... καταπιάστηκα με αυτό το σύγγραμμα. Το έκανα επίσης, για να αντιπαρατεθώ σ' εκείνους που επιχειρούν να διαβάλουν τη φιλοσοφία, υποστηρίζοντας πως είναι άχρηστη”.

Διογένης Οινοανδέας (απόδοση Γιάννης Αβραμίδης)*

Οι στήλες της επιγραφής

ΟΡΩΝ ΤΟΥΣ ΠΛΕΙΣΤΟΥΣ ΤΑΙΣ ΚΕΝΑΙΣ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ ΔΟΞΑΙΣ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥΝΤΑΣ
ΚΑΙ ΜΗ ΑΚΟΥΟΝΤΑΣ ΣΩΜΑΤΟΣ ΕΝΚΛΗΣΕΙΣ

*Η επιγραφή συνεχίζεται στα 155 αποσπάσματα, που μπορείτε να βρείτε με απόδοση στη σύγχρονη ελληνική στο βιβλίο ΔΙΟΓΕΝΗΣ ΟΙΝΟΑΝΔΕΑΣ – ΟΙ ΠΟΛΥΤΙΜΕΣ ΠΕΤΡΕΣ ΤΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ - ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΘΥΡΑΘΕΝ



ΠΗΓΕΣ
-ΔΙΟΓΕΝΗΣ ΟΙΝΟΑΝΔΕΑΣ – Οι πολύτιμες πέτρες της φιλοσοφίας – Η ΜΕΓΑΛΗ ΕΠΙΓΡΑΦΗ ΣΤΑ ΟΙΝΟΑΝΔΑ”, εκδόσεις ΘΥΡΑΘΕΝ
-Oinoanda and the biggest inscription of the ancient world - Deutsches Archaologisches Institut
-ZUM TEXT DER EPIKUREISCHEN INSCHRIFT DES DIOGENES VON OINOANDA - JURGEN HAMMERSTAEDT
-TRAVEL IN LYCIA - Edward Forbes, Abel Brimage Spratt

www.epicuros.gr

Ιανουάριος 2014