Carmina Burana - Alte clamat Epicurus (CB 211)

μετάφραση Τάκης Παναγιωτόπουλος, 2016

Το 1803 βρέθηκε ένα χειρόγραφο σε μοναστήρι στη Βαυαρία. Περιείχε 254 ποιήματα και δραματικά κείμενα κυρίως από τον 11ο και το 12ο αιώνα. Η μεσαιωνική αυτή συλλογή είναι στη λατινική, είχε ως συγγραφείς μοναχούς και μαθητές και η θεματολογία της είναι ερωτική, σατυρική έως και ανήθικη ειδικά για τα δεδομένα της εποχής που γράφηκε. Ονομάστηκε Carmina Burana και τώρα στεγάζεται στην Κρατική Βιβλιοθήκη της Βαυαρίας στο Μόναχο.
Μεταξύ των ποιημάτων υπάρχει και αυτό με τον αριθμό 211 που αναφέρεται στον Επίκουρο. Το περιεχόμενό του μεταφέρει με ακρίβεια την επικρατούσα άποψη της εποχής του μεσαίωνα για τον Επίκουρο και τη φιλοσοφία του, δηλαδή ως ενός ανθρώπου φιλήδονου, λάτρη της καλοφαγίας και του ποτού. Είναι η εποχή που τα γραπτά του Επίκουρου έχουν χαθεί ή καταστραφεί και η φιλοσοφία του έχει παρερμηνευθεί μέσω των κειμένων πολεμικής των αντιπάλων του.

Alte clamat Epicurus:
«venter satur est securus.
venter deus meus erit.
talem deum gula querit,
cuius templum est coquina,
in q ua redolent divina.»
Άλλα ισχυρίζεται ο Επίκουρος:
«Η γεμάτη κοιλιά, είναι ασφάλεια.
Η κοιλιά θεός μου είναι.
Αυτός ο θεός την λαιμαργία αναζητά,
και ναός του είναι η κουζίνα,
στην οποία ευωδιάζει θεϊκά.»

Ecce deus opportunus,
nullo tempore ieiunus,
ante cibum matutinum
ebrius eructat vinum,
cuius mensa et cratera
sunt beatitudo vera.

Ιδού, ο βολικός Θεός,
καμιά στιγμή με άδειο στομάχι,
πριν από το πρωινό
μεθυσμένος ρεύομαι κρασί,
το τραπέζι και το κύπελλο
είναι η αληθινή ευτυχία.

Cutis eius semper plena
velut uter et lagena;
iungit prandium cum cena,
unde pinguis rubet gena,
et, si quando surgit vena,
fortior est quam catena.

Το δέρμα της πάντα τεντωμένο
σαν μπουκάλι και λαγήνι.
ενώνει το μεσημεριανό με το δείπνο,
και πλούσιο κοκκίνισμα δίνει στα μάγουλα,
και εγείρει τις φλέβες,
ισχυρότερη είναι από μια καδένα.

Sic religionis cultus
in ventre movet tumultus,
rugit venter in agone,
vinum pugnat cum medone;
vita felix otiosa,
circa ventrem operosa.

Έτσι, η θρησκευτική λατρεία
στην κοιλιά κινείται με θόρυβο,
βρυχώνται τα σπλάχνα στον αγώνα,
στην μάχη με το κρασί και το υδρόμελι,
ω ευτυχισμένη αραχτή ζωή,
γύρω από τη κοιλιά ενεργείς.

Venter inquit: «nichil curo
preter me. sic me procuro,
ut in pace in id ipsum
molliter gerens me ipsum
super potum, super escam
dormiam et requiescam.»

Και η κοιλιά λέει: «Τίποτα δεν με νοιάζει
εκτός από μένα. Έτσι φροντίζω,
στην ειρήνη εγώ τον εαυτό μου,
κουβαλώ απαλά μέσα μου
έξοχο ποτό, έξοχο φαγητό
ύπνο και ξεκούραση.»

www.epicuros.gr

Οκτώβριος 2016