Το 1417 ο ΠΟΝΤΖΙΟ ΜΠΡΑΤΖΙΟΛΙΝΙ ανακάλυψε σ’ ένα γερμανικό μοναστήρι το ποίημα DE RERUM NATURA (ΓΙΑ ΤΗΝ ΦΥΣΗ ΤΩΝ ΠΡΑΓΜΑΤΩΝ) του επικούρειου ρωμαίου Λουκρήτιου (Τίτος Λουκρήτιος Κάρος - Titus Lucretius Carus, 94-55 π.χ.χ.). Το ποίημα αναπτύσσεται σε έξι βιβλία με 7.415 στίχους και εμπεριέχει την επικούρεια θεώρηση των πραγμάτων. Είναι το μοναδικό ποιητικό έργο στην ιστορία της ανθρωπότητας, που ασχολείται με μια φιλοσοφική σχολή.
απόδοση στα σύγχρονα ελληνικά, Κων/νος Θεοτόκης*
Απόσπασμα από την εισαγωγή του 3ου Βιβλίου (ΙΙI,1)(Εγκώμιο Επίκουρου)
"Ω, εσύ που πρώτος μπόρεσες από το τόσο σκότος
να βγάλεις τέτοια ξάστερη φεγγοβολή, της ζήσης την ευτυχία φωτίζοντας,
του γένους των Ελλήνων στολίδι, εσένα ακολουθώ και τα πατήματά μου
τώρα πιθώνω σταθερά στα χνάρια των ποδιών σου".
Απόσπασμα από την εισαγωγή του 2ου Βιβλίου (ΙΙ,14)
Τίποτε δε είναι τόσο γλυκό, όπως το να κρατείς τα ατάραχα κάστρα,
που των σοφών οι διδαχές τα χουν καλοαρματώσει
κι από κει τους άλλους να μπορείς να βλέπεις ένα γύρω.
Θα τους κοιτάς (τους ανθρώπους) να ναι πλανούμενοι και θα τους αγναντεύεις,
πως σκορπισμένοι αναζητούν τον δρόμο της ζωής
και πως για εξυπνάδα μάχονται και για ευγένειες φιλονικούν.
Θα τους κοιτάς πως στα υψηλά αξιώματα με τρανούς κόπους,
μέρα νύχτα πασκίζουν ν΄ ανεβούν και όλα να τ΄ αφεντέψουν.
Άτυχα ανθρώπινα μυαλά και τυφλωμένα στήθη.
Σε τι ζωή τρισκόταδη και σε κινδύνους πόσους,
αυτός ο λίγος ο καιρός της ζήσης σας διαβαίνει.
Δε βλέπετε που αληθινά δε λαχταρά άλλο πράγμα
η φύση εκείνου που από αυτόν ο πόνος έχει λείψει,
παρά το νου ανοιχτόκαρδα με δίχως φόβους κι έννοιες να χαίρεται;
Γι αυτό λοιπόν θωρούμε πως η φύση του σώματος
χρειάζεται πράγματα τέλεια λίγα, που κάθε πόνο αφαιρούν...
* Το έργο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Νεφέλη