Κείμενα Επικούρειας Φιλοσοφίας

*Η παρακάτω δημοσίευση, έχει αναρτηθεί με την άδεια του συγγραφέα


Ναρκωτικά και Επίκουρος

Εισήγηση του Μπάμπη Πατζόγλου στον Κήπο των Αθηνών στις 3 Νοεμβρίου 2011

Στο άρθρο μου Επίκουρος και Διαλεκτική αναφέρω ότι: οι μεταφυσικοί επιστήμονες ή μη, ψάχνουν την αντικειμενική αλήθεια διότι ξεκινάνε από το σφάλμα ότι αυτή καθ’ αυτή η πραγματικότητα, είτε είναι λάθος, είτε είναι ανύπαρκτη.

Επίσης αναφέρω ότι: ως γνωστό τα Θρησκευτικά κινήματα , αλλά και τα πολιτικά, είναι ένας συνδυασμός των Πλατωνικών, των Στωικών και των Κυνικών απόψεων. Τα κινήματα αυτά έχουν ως αρχή τον δογματισμό των μεταφυσικών επιστημόνων ή των θεολόγων, με αποτέλεσμα την ύπαρξη των αυθεντιών και των αιρέσεων. Έτσι βλέπουμε να υπάρχουν αιρέσεις, εκτός από τον Χριστιανισμό, καί στο Μουσουλμανισμό, καί στον Βουδισμό κ.τ.λ.. Επίσης ανάλογες αιρέσεις υπάρχουν, καί στο Κομουνιστικό στρατόπεδο, καί στον Καπιταλισμό με τα διάφορα οικονομικά μοντέλα, καί στον Αναρχισμό, καί στον Φασισμό. Η Επικούρεια όμως φιλοσοφία παραμένει αναλλοίωτη για περισσότερο από 2300 έτη. Και μένει αναλλοίωτη γιατί δεν ψάχνει να βρει την αντικειμενική αλήθεια αλλά αναλύει το περιβάλλον με βάσει την φυσική επιστήμη ή έστω κατακτά την αλήθεια αυτή σιγά, σιγά και πάντα με τα ανθρώπινα μέτρα με σκοπό να μην μας φοβίζουν τα φαινόμενα. Ακόμα, λόγω της ανθρωποκεντρικότητας της φιλοσοφίας, αυτής έκαστος αντιλαμβάνεται την πραγματικότητα κατά το δοκούν. 1

Έτσι καμιά μα καμιά απ’ αυτές τις φιλοσοφικές ομάδες δεν δέχεται, και απαξιοί την πραγματικότητα. Και φυσικά με την μη αποδοχή της, ή την απαξίωση της έχουνε συμβάλει σε μεγάλο βαθμό ώστε αυτή να έχει γίνει κόλαση.

Γι’ αυτό η κάθε μία απ’ αυτές θέλει να επικρατήσει και να διορθώσει αυτήν την κόλαση επειδή αυτή όπως λέει, γνωρίζει την αντικειμενική πραγματικότητα και ότι θα την επιβάλλει . Ως γνωστόν όμως, όλες αυτές οι θεωρίες για να γίνουν η νέα πραγματικότητα, έχουν ως αρχή το αξίωμα. Δηλαδή έναν άγνωστο Χι.

Σαφώς και είναι δικαίωμα της κάθε ιδεοληψίας καί να αρνήται την πραγματικότητα καί να προτείνει λύσεις και προτάσεις με βάσει τα δόγματά της. Ακόμα είναι αναφαίρετο δικαίωμα ο καθένας να έχει την οποιαδήποτε ιδεοληψία, ή να παλεύει για την επικράτησή της. Όντως το οποιοδήποτε άτομο ή ομάδα μπορεί να αναπτύξει την οποιαδήποτε θεωρία για όποιο πράγμα τον ενδιαφέρει. Και αυτό έγκειται καί από την φύση του, καί από την θέλησή του να εξηγήσει τον κόσμο γύρο του με βάσει την νοοτροπία του. Όμως άλλο θεωρία και άλλο πράξη. Θα γίνει πράξη η οποιαδήποτε θεωρία αν επιβεβαιωθεί καί από τις αισθήσεις, καί αν είναι προς όφελος των περισσοτέρων στον κοινωνικό τομέα. Άλλωστε έτσι προχωράει, καί η επιστήμη, καί έτσι θα έπρεπε να προχωρήσει και το κοινωνικό προτσές. Ναι η επιστήμη η οποία βαδίζει με θεωρίες η οποίες αποδεικνύονται στην πράξη. Και στον κοινωνικό τομέα, αν ωφελεί και έχει θετικά πρακτικά αποτελέσματα η οποιαδήποτε θεωρία, σ’ όλους μας ή τους περισσοτέρους. Πάνω σ’ αυτό μας λέει ο Επίκουρος ότι «εάν κάποιος θεσπίσει έναν νόμο, που δεν αποβαίνει προς το συμφέρον της κοινωνικής ζωής, τότε αυτός ο νόμος δεν έχει τον χαρακτήρα δικαίου.»2 Με λίγα λόγια έτσι βελτιώθηκε, όσο βελτιώθηκε η ζωή μας. Και είναι φίλοι μας ή θα βρισκόμασταν και εμείς στην θέση τους όσοι αγωνίστηκαν για να μας φέρουν σ’ αυτήν την οποιαδήποτε κατάσταση. Ακόμα αγωνιζόμαστε και εμείς επειδή το θέλουμε, καί για να διαφυλάξουμε τα κεκτημένα, καί για να τα αυξήσουμε.

Όμως το πράγμα γίνεται επικίνδυνο, καί για αυτόν που φέρει την οποιαδήποτε θεωρία, αλλά καί για τους άλλους. όταν φανατίζεται, ή όταν ναρκώνετε με μια συγκεκριμένη θεωρία. Και δογματικά θέλει να μας την επιβάλει. Προϋπόθεση γι’ αυτό είναι, το πιστεύω! Το πιστεύω σε μια ιδέα! Είναι το πρέπει, το καθήκον, το χρέος, η υποχρέωση. Έτσι στο όνομα μίας ιδέας, ή του χρέους, ή ενός πρέπει, έχουν χάσει την ζωή τους πολλά άτομα, τόσο στο ιδεαλιστικό στρατόπεδο, όσο και στο υλιστικό. Ακόμα αυτοί έχουν ματοκυλίσει την ανθρωπότητα. Έτσι βλέπουμε πολλά άτομα να θυσιάζονται, ή να ηρωποιούνται, από τους υμετέρους τους, στο βωμό μιας άλλης πραγματικότητας. Ενός φανταστικού κόσμου που νομίζουν πως σ’ αυτόν θα περάσουν καλύτερα οι ίδιοι, ή αγωνίζονται για να περάσουν καλύτερα οι επερχόμενες γενιές. Είτε στον παράδεισο των θρησκευόμενων, είτε στην αταξική κοινωνία των κομουνιστών ή των αναρχικών. Για μας είναι πιο έντιμοι οι θρησκευόμενοι, οι ιδεαλιστές, διότι σου λένε ότι αν απαξιώσω αυτήν την ζωή τότε θα κερδίσω μία άλλη ζωή αιώνια. Ενώ οι υλιστές; Οι κομουνιστές; Οι αναρχικοί; Γιατί άραγε θυσιάζονται; Μήπως έχουν το πιστεύω, που όντως είναι μεταφυσικό, σαν ανώτατη αρχή;

Εδώ πάλι έρχεται ο μεγάλος διδάσκαλος και μας λέει «καλύτερα να πιστέψω στους μύθους περί θεών παρά στην ειμαρμένη των φιλοσόφων»3

Μετά την βίαιη πτώση της δημοκρατίας, επήλθε μία τραγελαφικότητα στις σχέσεις των ανθρώπων. Επήλθε μία στοχευμένη κατάρρευση όλων των ζωτικών αξιών από την ολιγαρχία. Μόνο ο κήπος λειτουργούσε δημοκρατικά για μερικούς αιώνες ώσπου και αυτός εξοβελίστηκε από τον χριστιανισμό. Με αποτέλεσμα να επικρατήσει η γνωστή μαυρίλα και η απατεωνιά της μοναρχίας. Η απατεωνιά της ολιγαρχίας και της φανατίλας του χριστιανισμού. Ναρκωμένοι από την ιδεολογία του στην ουσία αυτοκτονούσαν και αυτοκτονούν, καί για να ανέβει ο Θεός τους, καί για να κερδίσουν το έλεος απ’ αυτόν.

Στα νεότερα χρόνια οι ιδεολογίες οι οποίες αναπτυχθήκαν, ή οι επαναστάσεις οι οποίες εφαρμόστηκαν ήταν ένας συγκερασμός μεταξύ των Πλατωνικών ιδεών, των Κυνικών και των Στωικών με κάποιο υλιστικό περιεχόμενο. Ήταν και είναι ένα παρακλάδι της ιδεολογίας του χριστιανισμού με κάποια υλιστική χροιά. Ο Αλμπέρ Καμύ μας λέει σχετικά ότι «οι εξεγέρσεις οι οποίες έγιναν στον δυτικό κόσμο ήταν αξεχώριστες (δεν ξεχώριζαν) από την ιστορία του Χριστιανισμού»4. Τα δε κόμματα που έχουμε σήμερα προήλθαν από τις αιρέσεις, ή των ιδεαλιστών, ή των μεταφυσικών υλιστικών ιδεολογιών. Τα κόμματα, με όσα ωραία λόγια για απελευθέρωση και να μας λένε, με όσες σαγηνεύσεις προς τον λαό, είναι από την φύση τους κομμάτια της ολιγαρχίας. Γιατί η δομή τους είναι ολιγαρχική. Και ο ίδιος ο κόσμος που τα αποτελεί είναι ναρκωμένος από την ιδεολογία των. Μέσα σ’ αυτά συνέχεια ακούς, ότι πρέπει να αγωνιστούμε, να ματώσουμε, να θυσιαστούμε κ.α. προκειμένου να επικρατήσουμε, με σκοπό να φέρουμε μία καλύτερη κοινωνία.

Έτσι όλα τα κόμματα στην σημερινή κοινοβουλευτική ολιγαρχία αρνούνται την πραγματικότητα και προσπαθούν να μας φέρουν με το ζόρι την δική τους πραγματικότητά με βάσει την αντικειμενική αλήθεια την οποία νομίζουν ότι κατέχουν.

Όλα αυτά όμως που πιστεύουν τα κόμματα ή οι διάφορες ιδεολογίες έχουν δοκιμαστεί στο παρελθόν και έχουν αποτύχει. Και όλοι αυτοί που θυσιάζονται (αυτοκτονούν) σήμερα , θυσιάζονται καί λόγω του φανατισμού καί λόγω της νάρκωσης, μέσα από ένα ιδεολογικό μπλοκάρισμα της διάνοιάς τους.

*

Υπάρχουν όμως ορισμένα άτομα έξω από τα κόμματα που θυσιάζονται (αυτοκτονούν) με μία άλλη μορφή. Τα άτομα αυτά έχουν υιοθετήσει την ιδεολογία των κυνικών. Η μετεξέλιξη της οποίας είναι σήμερα η ιδεολογία του αναρχισμού. Τι λέει σε γενικές γραμμές αυτή η ιδεολογία; Αναφέρει ότι ο πόνος είναι ηδονή. Δηλαδή μας λέει ακριβώς το αντίθετο απ’ αυτό που δεχόμαστε εμείς οι Επικούρειοι.

Τους αρέσει άραγε να αυτομαστιγόνονται και να μαζοχίζονται;

Μα τι άλλο είναι από πόνος, το να σε καταδιώκουνε, το να σε κυνηγάνε, το να σε θεωρούν παράνομο, το να σε φυλακίζουν , το να ζεις σε μία ανασφάλεια;

Ή τι άλλο είναι από πόνος το να ζεις υπό το κράτος της καταπίεσης, ή υπό το κράτος της εξουσίας; Επί πλέον δεν το θεωρούν γιορτή ( ο Μπακούνιν δεν το θεωρούσε γιορτή;) την σύγκρουσή τους με τους μπάτσους ή με τους κατασταλτικούς μηχανισμούς; Η σύγκρουση αυτή δεν επιφέρει πόνο;

Ακόμα δεν είναι πόνος το να αναπαράγει κάποιος μέσα του, σε υπέρτατο βαθμό, την όντως άδικη πραγματικότητα και να ζει αγχωμένος και φοβισμένος τις μοναχικές του ώρες; Δεν θλίβεται, δεν κλαίει και δεν οδύρεται καί για το ότι δεν τον καταλαβαίνουν καί για την άδικη κοινωνία; Δεν θυμώνει, δεν οργίζεται και δεν εξεγείρεται από τις συμπεριφορές των ανθρώπων; Εδώ όμως ο Επίκουρος είναι κατευναστικός και μας λέει ότι «για να ανακουφιστεί ο άνθρωπος από την θλίψη πρέπει να κάνει τα εξής δύο πράγματα: Πρώτον, να πάψει να σκέφτεται διαρκώς τις δυστυχίες και δεύτερον να επαναφέρει στην σκέψη του τις ηδονές που έζησε»5

Επίσης άγχος δεν δημιουργεί η μη συνετή ζωή; Δηλαδή η μη σωστή συμπεριφορά και μεταξύ των ομοίων ή η πτώση από το ένα λάθος στο άλλο με αποτέλεσμα την συνεχή καταβαράθρωση και την φυγή στο αλκοόλ ή στα ναρκωτικά; Άραγε δεν επιφέρουν αυτά και σωματικό πόνο; Ο Επίκουρος μιλάει για την φρόνηση και μας λέει ότι « η αρχή και το μέγιστο αγαθό όλων είναι η φρόνηση. Γι’ αυτό ακόμη και από την φιλοσοφία είναι πολυτιμότερη η φρόνηση από την οποία προέρχονται όλες οι υπόλοιπες αρετές»6

Μπορεί τα άτομα αυτά να έχουν τις καλύτερες ιδέες του κόσμου. Μπορεί η κατάληξη της ιδεολογίας τους να φέρει την ευτυχία στην ανθρωπότητα. Αλλά είναι ικανός ο πάσα ένας να είναι άξιος αυτής της μεγάλης πρόκλησης; Γεννιόμαστε άραγε όλοι καλοί όπως μας λένε; Όλοι απονήρευτοι; Μπορούμε να γίνουμε όλοι κοινωνοί αυτής της ιδεολογίας; « Αν υποθέσουμε ότι είναι δυνατόν να γίνει αυτό» μας λέει ο Διογένης ο Οινοανδέας «τότε πραγματικά η ζωή των θεών θα περάσει στους ανθρώπους. Γιατί τότε τα πάντα θα είναι γεμάτα από δικαιοσύνη και φιλία προς τους συνανθρώπους μας μιας και δεν θα υπάρχει ανάγκη για τείχη ή νόμους και όλα αυτά που μηχανευόμαστε ο ένας για τον άλλον.»7 Αλλά δεν γίνεται.

Όμως και αυτά τα άτομα αρνούνται την πραγματικότητα. Και εξ αυτών των ατόμων θυσιάζονται (αυτοκτονούν) μερικά ή για τον εαυτό τους ή για την ιδεολογία τους. Προτιμούν να πεθάνουν αγωνιζόμενοι από το να ζήσουν σ’ αυτή την όντως άδικη και ψεύτικη πραγματικότητα. Τα ευαίσθητα από κάθε πλευράς άτομα που στελεχώνουν αυτήν την ιδεολογία, τους έχει γίνει βίωμα ο πόνος, ο ψυχικός κυρίως που καί η πραγματικότητα, τους τον προσφέρει καί κυρίως ο εγκλωβισμός τους σ’ αυτήν την ιδεολογία.

*

Υπάρχουν όμως και άλλα άτομα τα οποία βρίσκονται σε παρεμφερή θέση μ’ αυτήν την ιδεολογία που σου λένε ότι μιας και δεν υπάρχει λύση από τα κόμματα της ολιγαρχίας ας ζήσω μέσα από τα ναρκωτικά την αίσθηση του ζητούμενου παραδείσου. Αφού είμαι χαμένος για χαμένος μέσα σ’ αυτό το κατεστημένο, τουλάχιστον θα χαθώ όπως εγώ θέλω. Ή άλλα, που απογοητευμένα είτε με τις σχέσεις των ανθρώπων, είτε γνωρίζοντας ότι δεν θα γίνει πράξη όσο ζούνε η πιο πάνω ιδεολογία στην απόγνωσή τους βρίσκουν καταφύγιο σ’ αυτά. Και προσπαθούν να βρούνε μία ψεύτικη πραγματικότητα μέσα από αυτήν την φαντασίωση. Έτσι προσπαθούν να ξεφύγουν. Και ξεφεύγουν με τα ναρκωτικά εμπράκτως. Ξεφύγουν όμως πρόσκαιρα μέχρι να ξανανιώσουν τον πόνο, όταν θα τους έχει φύγει η επήρεια των ναρκωτικών και ξαναπροσγειωθούν στην όντως σκληρή πραγματικότητα.

Ως γνωστόν αυτά καθ’ αυτά τα ναρκωτικά προσφέρουν έως δεκαπλάσια ηδονή απ’ ότι το σεξ γι’ αυτό είναι προτιμητέα από τους χρήστες των. Αλλά αυτή είναι και η παγίδα. Είναι όμως και το δέλεαρ που σου προσφέρει κεκαλυμμένα το κράτος για να απαλλαγή από την επαναστατικότητά σου. Αλλά όπως λέει και ο Δάσκαλός μας ότι «καμία ηδονή δεν είναι κακή από μόνη της. Ωστόσο τα αποτελέσματά μερικών ηδονών επιφέρουν πολύ περισσότερο πόνο παρά ηδονή»8

Δηλαδή θα ήταν ορθή η χρήση και από εμάς τους Επικούρειους, αν δεν είχε παθολογικές συνέπειες στον οργανισμό. Αν δεν σε οδηγούσαν στον σίγουρο θάνατό, αν δεν είχε εθισμό, αν δεν ταπεινωνόσουνα με το να βρεις τα χρήματα για την δόση σου. Αν εν κατακλείδι δεν σου έφερνε πόνο καί η στέρησή τους, καί η αναζήτηση, καί η κοινωνική και ψυχολογική αλλοίωση της προσωπικότητάς σου, καί ο σίγουρος θάνατος. Γι’ αυτό τα άτομα αυτά, κατά την άποψη μας, έχουν επιλέξει έναν λάθος δρόμο όσον αφορά την ηδονή. Όχι δεν είναι άρρωστα όπως λένε πολλοί, αλλά μπορεί από την πολλή ηδονή που προσφέρουν τα ναρκωτικά να θεωρούν, ότι στην ζυγαριά του πόνου και της ηδονής, να υπερισχύει η ηδονή. Ακόμα σου λένε πως για να επιβιώσω σ’ αυτήν την άδικη κοινωνία, μου είναι απαραίτητα τα ναρκωτικά, όμως σίγουρα σε μία άλλη κοινωνία θα είναι περιττά. Ναι σου λένε ότι καλύτερα να μην είχα γεννηθεί σ’ αυτήν την κοινωνία, αλλά αφού γεννήθηκα αφήστε με να επιλέξω εγώ τον θάνατό μου. Ακούτε όμως τι μας λέει ο Επίκουρος πάνω σ’ αυτό.

«Αλλά πολύ χειρότερος είναι εκείνος που λέει: καλό είναι να μην γεννηθεί ο άνθρωπος, αφού όμως γεννήθηκε να περάσει τις πύλες του Άδη όσο μπορεί γρηγορότερα. Γιατί αν το λέει αυτό επειδή το πιστεύει, πως λοιπόν δεν φεύγει από την ζωή; Εάν όμως το λέει κοροϊδεύοντας, είναι απερίσκεπτος σε πράγματα που δεν επιδέχονται αστεία.»9

Και βέβαια θα πρέπει να είναι δικαίωμα του καθένα μας να θελήσει είτε την ευθανασία, είτε την αυτοκτονία. Με όποιον τρόπο θα επιλέξει. Όντως θα είναι φασιστικό και μεγάλη απρέπεια η στέρηση των ατομικών ελευθεριών. Δηλαδή το να επιβάλει μια κοινωνία διοικητικά ή ποινικά μέτρα. Έτσι δεν μπορείς να στερήσεις το δικαίωμα κάποιου που θέλει να ευθανατιστεί ή να αυτοκτονήσει είτε μ’ αυτόν τον τρόπο, είτε με οποιονδήποτε άλλο. Και ο οποίος είναι κατά το μάλλον ή ήττον ενσυνείδητος όπως είπαμε παρά πάνω.

Αλλά δεν θα πρέπει να παρασύρει ή να πείσει φορτικά άλλους ανθρώπους όπως κάνουν τα κόμματα,. Τα οποία όπως είδαμε θυσιάζουν τα μέλη τους με μία άλλη μορφή, για μια ιδέα. Άλλωστε οι ναρκομανείς είναι πιο τίμιοι καί διότι επιλέγεις το θάνατο εθελοντικά και με την θέληση τους, καί δεν υπάρχει κόμμα ναρκωτικών. Ή αυτοκτονώντας οι ίδιοι, δεν σκοτώνουν αθώους ή άσχετους όπως οι Ταλιμπάν ή μερικές χριστιανικές αιρέσεις. Ακόμα τα άτομα αυτά πολλαπλασιάζονται διότι όντως ισχύει αυτό που λέγεται ότι το απαγορευμένο είναι και επιθυμητό

Τα ναρκωτικά είναι η ατομική επιλογή προς την αυτοκτονία. Όμως η κοινωνία θεωρεί τους αυτοκτονούντες για μια ιδέα, ή για ένα καθήκον ήρωες (π.χ. απεργία πείνας) και απαγορεύει και κυνηγά την πάσης είδους άλλη αυτοκτονία ή την αυτοκτονία αυτού του είδους.

Και έτσι όπως είναι διαμορφωμένη αυτή η τραγελαφική πραγματικότητα τα άτομα αυτά προχωρούν λόγω ακριβώς αυτής της απαγόρευσης σε βιαιοπραγίες. Έτσι τα άτομα αυτά εξαναγκάζονται στην κλοπή, ή σε ζητιανιά , ή σε ταπείνωση, όχι επειδή είναι από την φύση τους εγκληματικά στοιχεία αλλά για να εξασφαλίσουν την δόση τους. Η δόση η οποία πωλείται ακριβά στο παζάρι του θανάτου. Από την άλλη ανθεί το «παρ»εμπόριο της πρέζας και το ξέπλυμα του βρώμικου χρήματος.

*

Μπορεί αυτοί οι χρήστες να αισθάνονται απελευθερωμένοι με την επήρεια του ναρκωτικού. Και όντως έτσι αισθάνονται. Και αισθάνονται την ψεύτικη αυτή απελευθέρωση μέχρι να περάσει η επήρεια του ναρκωτικού. Όμως αν μπεις μέσα σ’ αυτό το τρυπάκι είναι δύσκολο να βγεις. Μπαίνεις σε μία δίνη που σε καταβαραθρώνει. Σου βγαίνει ξινή η γλύκα του ναρκωτικού όταν πλέον δεν μπορείς να ξεφύγεις απ’ αυτό. Τότε πέφτεις θύμα καί των εμπόρων που πλουτίζουν σε βάρος σου καί του ίδιου του κράτους που πολεμάς. Γιατί μπορεί πίσω από αυτό το «παρ»εμπόριο να βρίσκεται αυτό. Έτσι σε ωθούν καί στην βιαιοπραγία καί σε κάνουν βαποράκι ή χαφιέ. Και όλα αυτά για να εξασφαλίσεις την δόση σου. Επί πλέον σε κάνουν να νοιώθεις ένοχος, άρρωστος ακόμα και επικίνδυνος για όλες τις τάξεις της κοινωνίας με αποτέλεσμα να μην έχεις που την κεφαλή κλείνε. Ο πόνος λοιπόν προέρχεται, καί από την ταπείνωση, καί από την περιθωριοποίηση, καί από τις καθημερινές διώξεις. Σου δημιουργούν ενοχές αυτοί που ενώ θα μπορούσες να τους πολεμήσεις τώρα εξαρτάσαι απ’ αυτούς.

Υπάρχουν όμως μερικά άτομα που στην πορεία μετανιώνουν. Και μετανιώνουν διότι αισθάνονται ότι στην ζυγαριά υπερισχύει ο πόνος για τον οποίον δεν ήταν προετοιμασμένοι να δεχθούν και θέλουν την επανένταξή τους. Ακόμα λένε ότι παρασύρθηκα όταν ήμουν ανήλικος από τις κακές παρέες. Ή ότι είμαι τόσο ευαίσθητος και δεν μπορώ αυτήν την κοινωνική αδικία και βρήκα κακώς λύση στα ναρκωτικά τα οποία με βγάζουν απ’ αυτήν την πραγματικότητα. Και μέσα από τα ανωτέρω ξεπηδούν καί οικογενειακά δράματα, καί κοινωνικά. Και θέλουν να απεξαρτηθούν καί για μία ακόμα ουσιαστική και πραγματική απειλή. Το γεγονός ότι προσκαλούν τον θάνατο με την χρήση των. Αλλά άραγε είναι εύκολο να απεξαρτητοποιηθούν; Διαθέτουν αυτές τις εγκεφαλικές ή τις ψυχικές δυνάμεις; Ή τις έχουνε κάψει με τα ναρκωτικά; Τους βοηθά η κοινωνία να επανενταχθούν ή τους ρίχνει στον βόρβορό της; Μερικοί μετά από ηρωικές προσπάθειες τα καταφέρνουν.

*

Το σκηνικό έχει στηθεί σωστά στο θέατρο του παραλόγου από την ολιγαρχία. Τα παιδιά αυτά (σημ. που μπορεί εν δυνάμει να είναι τα παιδιά σου) είναι άνεργα ή άεργα για ιδεολογικούς λόγους ή να μην μπορούν να δουλέψουν. Λοιπόν εξ αιτίας αυτής της κατάστασης δημιουργείται μία γενικευμένη εγκληματικότητα εκ μέρους των και από την άλλη θεωρούνται επικίνδυνοι απ’ όλες τις τάξεις της κοινωνίας με βάσει μιας προπαγάνδας η οποία έχει στηθεί. Οι δε έμποροι απολαμβάνουν αν όχι την συμπάθεια, ή την εκτίμηση, μπορεί να απολαμβάνουν την ασυλία, ή την προτροπή από τις επίσημες ή ανεπίσημες αρχές .

Μήπως αυτό συμφέρει το σύστημα, γιατί περιθωριοποιεί ανυπάκουους νέους, που αν δεν τους έβαζε στην άκρη θα αντιμετώπιζε μεγάλα προβλήματα επιβίωσης του;

Άραγε τα έχει κάνει πλακάκια το σύστημα με τους εμπόρους που πλουτίζουν σε βάρος του θανάτου των νέων ανθρώπων;

Μήπως είναι τμήμα της ολιγαρχίας οι έμποροι ή μήπως από το ξέπλυμα του μαύρου χρήματος συμφέρει και κερδίζει αυτή;

Άραγε ευσταθεί το σύνθημα «οι μπάτσοι πουλάνε την ηρωίνη;»

Άραγε όσα παιδιά μετάνιωσαν υπάρχει τρόπος να επανενταχθούν; Τους δίδονται οι ψυχικές δυνάμεις, πάνω απ’ όλα, να ξεφύγουν;

Όλα αυτά και πολλά άλλα που συμβαίνουν καθημερινά δεν είναι ένας τραγέλαφος;

*

Πάνω σ’ αυτά μία υλοποιήσιμη πρόταση υπάρχει. Μια πρόταση που θα επιλύσει και την εγκληματικότητα και θα χτυπήσει στην ρίζα του το εμπόριο των ναρκωτικών.

Α) Να φτιαχτούν διάφορα ειδικά κέντρα όπως τα coffee shops στην Ολλανδία τα οποία θα δίνουν δωρεάν όποιο σκληρό ναρκωτικό έχουν ανάγκη οι ναρκομανείς.

Β) Να στελεχωθούν τα κέντρα αυτά με ψυχολόγους, με ψυχιάτρους, με κοινωνικούς λειτουργούς.

Γ) Το περιβάλλον των κέντρων αυτών να είναι άρτιο, καθαρό και πολιτισμένο και οπωσδήποτε να διαθέτει κήπο. Η δε διαμόρφωση του κέντρου αυτού θα μπορούσε να γίνει και από τα ίδια τα παιδιά.

Δ) Η χρήση και η έκσταση να πραγματοποιείται μέσα σ’ αυτά τα κέντρα

Ε) Καταγραφή όλων των ναρκομανών.

Στ) Οι νέοι χρήστες να αποτρέπονται αν αυτό είναι δυνατόν από τους ψυχολόγους. Πάνω σ’ αυτό ας μας μιλήσει ο Επίκουρος « Δεν πρέπει να εξαναγκάζεται η ανθρώπινη φύση αλλά να πείθεται. Και την πείθουμε ικανοποιώντας μεν τις φυσικές και αναγκαίες επιθυμίες, εάν δεν βλάπτουν, ελέγχοντας όμως τις βλαβερές επιθυμίες με οξύτητα.»10

Ζ) Όσοι νομίζουν ότι έχουν διαλέξει αυτόν τον λάθος δρόμο να μπορούν να δοθούν οι δυνάμεις αυτές από τους ψυχολόγους και από τους κοινωνικούς λειτουργούς ώστε επανέλθουν στην προτεραία κατάσταση.

Η) Και τέλος αυστηροί νόμοι, κακουργηματικού χαρακτήρα, γι’ αυτούς που θα αποπειρώνται να κάνουν εμπόριο ναρκωτικών.

Ως γνωστό αυτά τα coffee shops που βρίσκονται στο Άμστερνταμ είναι αυστηρά προσδιορισμένα για το πιο ακίνδυνο ναρκωτικό το χασίς. Όποιος όμως καπνίσει ή εμπορευτεί έξω από αυτά, τότε ο νόμος είναι πολύ αυστηρός.

Μήπως όμως αυτές οι προτάσεις είναι λάθος και δημιουργήσουν geto;

Κατηγορηματικά όχι! Γιατί όπως υπάρχουν τα εστιατόρια για να τρώμε, οι καφετερίες και τα καφενεία για να πίνουμε τον καφέ μας, τα μπαράκια για να πίνουμε το ποτό μας, κ.τ.λ. έτσι θα υπάρχουν και τα κέντρα αυτά.

Μήπως αν νομιμοποιόντουσαν μ’ αυτόν τον τρόπο, δεν θα πολλαπλασιάζονταν οι χρήστες; Περισσότεροι νέοι και μάλιστα οι ανήλικοι δεν θα τρέχανε προς αυτά τα κέντρα;

Κατηγορηματικά όχι! γιατί όπως είπαμε μία από τις αποστολές των ψυχιάτρων, των ψυχολόγων και των κοινωνικών λειτουργών θα ήταν η αποτροπή της χρήσης στους νέους ανθρώπους.

Με αυτόν τον τρόπο καί χτυπιέται το εμπόριο και οι έμποροι των ναρκωτικών, καί τα βαποράκια, καί όλο αυτό το αλισβερίσι στο οποίο όλοι μας έχουμε γίνει θεατές . Ακόμα τα παιδιά αυτά θα αποφεύγουν όλες τις αδικοπραξίες σε βάρος όλων μας, είτε ζητιανιά θεωρείται αυτή, είτε κλοπή, είτε ληστεία. Επί πλέον με την βοήθεια των ειδικευμένων πάνω σ’ αυτά τα θέματα ψυχιάτρων για όσους έχουν μετανιώσει μπορεί να επανέλθουν πολλά από αυτά στην σημερινή πραγματικότητα.

Λέτε να είμαι ο πρώτος ή ο μοναδικός που τα σκέφτηκα αυτά τα πράγματα; Κανείς από τους άλλους εγκεφάλους της ολιγαρχίας δεν τα σκέφτηκε; Ή μήπως τους συμφέρει όλη αυτή η κατάσταση; Σ’ αυτά τα ερωτήματα βγάλτε εσείς τα συμπεράσματά σας ή δώστε εσείς τις απαντήσεις.

*

Συμπέρασμα: Εμείς οι Επικούρειοι είμαστε η τέταρτη εκδοχή. Δεν έχουμε ούτε πρέπει, ούτε χρέος, ούτε καθήκον. (Άραγε πρέπει, για ποιον; Για ποιον, χρέος και καθήκον;) Αλλά βάζουμε το θέλω και στις σχέσεις μας και στις σχέσεις με το περιβάλλον μας. Εμείς φτιάχνομε μία όαση σ’ αυτήν την θλιβερή πραγματικότητα, με την ευτυχία και την ηδονή εδώ και τώρα. Διότι « την ηδονή την τιμούμε ως αξία και σκοπό της ευτυχισμένης ζωής. Γιατί αυτήν γνωρίσαμε ως πρώτο αγαθό και συγγενικό προς την φύση μας και χάρη σ’ αυτήν αποφασίζουμε για κάθε επιλογή και αποφυγή, αλλά και σε αυτήν κατευθυνόμαστε όταν κρίνουμε κάθε καλό με κριτήριο αυτό το συναίσθημα.»11 Ωστόσο «δεν επιλέγουμε κάθε ηδονή, αλλά μερικές φορές αποφεύγουμε πολλές ηδονές, όταν από αυτές προέρχεται περισσότερος πόνος παρά ηδονή.»12

Στις παρέες μας επικρατεί η πραγματική ευτυχία μέσα σε μία αταξική κοινωνία. Και δεν εννοείται αταξική κοινωνία αν δεν υπάρχει παρρησία, αυτάρκεια, και μια λογική θεώρηση των επιθυμιών «διότι κάθε φορά η αμετακίνητη θεώρηση των επιθυμιών γνωρίζει και επαναφέρει κάθε επιλογή και κάθε αποφυγή στην υγεία του σώματος και την αταραξία της ψυχής, αφού αυτός είναι ο σκοπός της ευτυχισμένης ζωής.»13


Μπάμπης Πατζόγλου

(Επίκουρος)

1.Μπάμπης Πατζόγλου: Επίκουρος και Διαλεκτική
2.Επίκουρος (κύρια δόξα XVII,Δ.Λ.Χ 144)
3.Επίκουρος (Επιστολή προς Μενοικέα)
4.Αλμπέρ Καμύ: Ο Επαναστατημένος Άνθρωπος σελ. 46 εκδ. Μπουκουμάνη Αθήνα 1971 5.Κικέρων:Το φάρμακο της λύπης σελ 47 εκδ Ωκεανίδα Αθήνα 2003
6.Επίκουρος ( Προς Μενοικέα Δ.Λ.Χ. 132)
7.Διογένης ο Οινοανδέας ( Δ.Ο. 56)
8.Επίκουρος (Κύριαι Δόξα VIII, Δ.Λ.Χ 141)
9.Επίκουρος (Επίκουρου προσφώνηση 21)
10.Επίκουρος ( προς Μενοικέα Δ.Λ.Χ. 129)
11.Επίκουρος ( προς Μενοικέα Δ.Λ.Χ. 129)
12.Επίκουρος ( προς Μενοικέα Δ.Λ.Χ 128)


Συζήτηση πάνω στην εισήγηση του Μπάμπη Πατζόγλου (με χρονολογική σειρά)



Σχόλιο του Αλέξανδρου Ελευθεριάδη


-Σας καλημερίζω και σας δηλώνω το θαυμασμό μου και τη συμπάθεια που τρέφω για τη σελίδα σας που ανελλιπώς παρακολουθώ, όντας κι εγώ φίλος της Επικούρειας φιλοσοφίας. -Διαβάζοντας το άρθρο-εισήγηση του Μπάμπη Πατζόγλου "Nαρκωτικά και Επίκουρος", θα ήθελα να γράψω κάποιες παρατηρήσεις για τον τρόπο που αντιλαμβάνομαι κάποια σημεία του άρθρου. -Υπάρχει σήμερα (όπως εγώ το βλέπω),ένας ωφελιμισμός που πηγάζει από την άρνηση ή το φόβο μας να έρθουμε σε αντίθεση με τα κακός κείμενα, καταλήγοντας να παρερμηνεύουμε κάποιες αξίες του Επίκουρου. Σε ένα σημείο λοιπόν κάπου στη μέση του κειμένου,ο συγγραφέας επικαλείται ότι η οποιαδήποτε θυσία για μια αρχή ή ιδεολογία που γίνεται η αιτία να μας στερεί την ηδονή και να θέτει σε κίνδυνο τη ζωή ή την μακαριότητα μας είναι απορριπτέα. Φέρνει το παράδειγμα τον αναρχικών που με τη στάση τους φαντάζουν μαζοχιστές προκαλώντας στον εαυτό τους πόνο και θλίψη. -Όμως αν φτάσουμε στο σημείο να μην αντιδρούμε για τίποτε, ακόμη και για τη διαφύλαξη των αρχών μας, αρχές οι οποίες μας φέρουν αντίθετους με τις επίσημες ''αρχές'' και υπό αυτό το πρίσμα αναρχικούς, (κατά δηλαδή αυτόν των αρχών), τότε αυτό που θα πετύχουμε δεν θα είναι μακαριότητα και αταραξία αλλά ΑΝΑΙΣΘΗΣΊΑ.. -Όπως γνωρίζουμε για να νοιώσεις χαρά, λύπη, ηδονή, πόνο, κύριο στοιχείο είναι η αίσθηση, το να ακρωτηριάσεις κατά αυτόν το τρόπο την αίσθηση παραβλέποντας (όπως και το άρθρο αφήνει να εννοηθεί την έλλειψη στις μέρες μας δημοκρατίας), για να μην νιώθεις την κατάντια γύρω σου θα έχει αποτέλεσμα να μην νιώθεις και ευχαρίστηση. -Δεν υπάρχει δυστυχώς κάποιο κουμπί να ενεργοποιείς την αίσθηση κατά το δοκούν και άλλωστε αυτό θα ήταν ανάλογο με τη χρήση ναρκωτικών, ΕΝΑΣ ΚΟΣΜΟΣ ΨΕΥΤΙΚΟΣ... -Ακόμα και ο ναρκομανείς θα φάνταζε καλύτερος μπροστά στον παραπάνω αναίσθητο, μιας και κάποιες στιγμές θα περνούσε η επίροια του ναρκωτικού, όντας καλύτερος (τη στιγμή νηφαλιότητας), απέναντι σε ένα ζωντανό και μόνιμα ''αναισθητοποιημένο-ζόμπι''.. -Άλλωστε η προσπάθειά του Επίκουρου, να εξηγήσει τα φαινόμενα γύρω του, δείχνει οξύνοια και ενασχόληση με τα προβλήματα, κάθε άλλο δηλαδή παρά αναισθησία..το να λέει ο συγγραφέας του κειμένου λοιπόν ότι ο αναρχισμός ή η απόρριψη του δυτικού τρόπου ζωής ή ότι άλλο θεωρεί κάποιος σωστό να αντιπαρατάξει με σκοπό τη βελτίωση του ανθρώπου, είναι λάθος γιατί τον φορτώνει έννοιες.. φτάνει στο σημείο να αμφισβητεί στη βάση την ίδια την Επικούρεια φιλοσοφία, ΤΗ ΣΤΙΓΜΗ ΠΟΥ ΟΙ ΕΠΙΚΟΥΡΙΟΙ ΕΙΧΑΝ ΚΑΤΑΛΗΞΗ ΣΕ ΜΙΚΡΕΣ ΚΑΤΑ ΤΟ ΔΥΝΑΤΩΝ ΑΥΤΑΡΚΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΕΣ.. εξαιτίας ακριβώς της αντίληψης ότι η ανθρώπινη κοινωνία ασχολούνταν με ανόητα και λάθος πράγματα, αν αυτό δεν είναι ''πολίτικη στάση'', που σίγουρα δημιουργούσε για τους ίδιους προβλήματα αλλά που έπρεπε να επωμιστούν, για να τοποθετήσουν την ύπαρξή τους σε σωστά πλαίσια.. τότε τη είναι!! -Αυτό που πιστεύω ότι συμβαίνει με πολλούς από τους ''σύγχρονους'' Έλληνες μελετητές του αρχαίου κόσμου, είναι ότι κοιτούν τα κείμενα με ένα δικό τους φίλτρο που διαμορφώθηκε μέσα από την σύγχρονη νεοελλάδα που τη χαρακτηρίζει μια αδιαφορία τον πολιτών για τα τεκταινόμενα, όχι με ιδεολογική βάση, (γιατί αυτό θα ήταν και θεμιτό), αλλά με την ιδέα που έχει διαμορφωθεί μιας ιδεαλιστικής ειμαρμένης του τύπου ''εγώ θα βγάλω το φίδι από την τρύπα?...'', χωρίς να αντιλαμβάνεται ότι το καθήκον μας απέναντι στην αλήθεια (έστω όπως την αντιλαμβάνεται ο καθείς), γαληνεύει και μακαρίζει τον ΙΔΙΟ..
Με εκτίμηση, Αλέξανδρος Ελευθεριάδης.

Απάντηση στο σχόλιο από τον Μπάμπη Πατζόγλου


Αγαπητέ φίλε Αλέξανδρε! Καλή σου ημέρα! Χαίρομαι ιδιαίτερα που είσαι θαυμαστής και συμπαθών προς την Επικούρεια φιλοσοφία. Και χαίρομαι ακόμα για την γόνιμη κριτική σου. Όμως κατά την άποψή μου ίσως παρεξήγησες ορισμένα πράγματα, ή ίσως φταίω και εγώ που δεν έδωσα τις απαραίτητες διευκρινήσεις, ή ακόμα το ότι δεν εδόθη η ευκαιρία να έχουμε μία προσωπική επαφή. Επί του προκειμένου όμως τώρα. Ο ωφελιμισμός είναι καλό να υπάρχει και άλλωστε σ' αυτόν προσέβλεπε τόσον ο Επίκουρος, όσον και οι μαθητές του. Όχι όμως από φόβο, η άρνηση αλλά από την ενεργοποίηση της αλλαγής της νοοτροπίας μας. Θα αλλάξουμε την νοοτροπία μας, θα αλλάξουμε τον έσω εαυτό μας, για να φέρουμε μία κοινωνία διαφορετική. Και τολμώ να σ' ερωτήσω: αν κατά την διάρκεια μίας επανάστασης, ή μίας εξέγερσης το οποιοδήποτε άτομο δεν έχει καλλιεργήσει σε βάθος τον εαυτό του και αρχίζει και σπάει, σκοτώνει, κάνει πλιάτσικο κ.τ.λ. τότε τι κοινωνία θα φέρει; Τι κοινωνία έφεραν οι επαναστάσεις; Μήπως μια κοινωνία βίαιη, μια κοινωνία ανταγωνιστικότερη των υπαρχουσών μέχρι τούδε κοινωνιών; Αν θέλουμε μία νέα σελίδα στην ζωή μας, στην βούλησή μας εναπόκειται, ο διαφωτισμός και η ενημέρωση της αλήθειας στον κόσμο, με βάσει τα Επικούρεια δόγματα που επιλέξαμε να ζούμε. Και ένα απ' αυτό δεν είναι η απάθεια ή η αναισθησία αλλά η ενεργή συμμετοχή μας στον κόσμο και η εθελούσια αλλαγή της σκέψης του η οποία θα γίνει, είτε με το παράδειγμά μας, είτε με τον γόνιμο λόγο μας. Η Επικούρεια ιδεολογία υπήρξε και είναι βαθιά ανθρωπιστική. Και βοηθάει τον άνθρωπο να ξεπεράσει και τα άγχη του και τους φόβους του και σε τελική μορφή και την επιβεβλημένη κοινωνία. Το λάθε βιώσας μπορεί και να ερμηνευθεί και ως αδιαφορία σ' όλον αυτόν τον τραγέλαφο του κοινωνικού Είναι και της κοινωνικής διαδικασίας. Το λάθε βιώσας μπορεί και να ερμηνευθεί ακόμα, ότι δεν συμβιβάζομαι στην λογική του οποιουδήποτε συστήματος, στο ότι δεν ανακυκλώνω την οποιοδήποτε κοινωνική κατάσταση αν δεν ρωτηθώ και αν δεν συμμετέχω και εγώ στην διακυβέρνησή του. Και φυσικά! δεν μας ρωτούμε με τις στημένες εκλογές. Εάν αυτό δεν είναι πολιτική πράξη τότε ποια είναι; Και εδώ θέλω να οριστεί τι είναι πολίτης και τι είναι δημοκρατία. Πολίτης είναι αυτός που άρχει και άρχεσθαι. Και ο ορισμός της δημοκρατίας είναι όπως την όρισε ο ολιγαρχικός Αριστοτέλης πολεμώντας το: "Δημοκρατικόν μεν το κληρωτάς είναι τας αρχάς, το δε αιρετάς ολιγαρχικόν" Και αυτά είναι δυνατόν να γίνουν και σήμερα αν οι κοσμοπόλεις μας χωριστούν σε μικρές αυτάρκης κοινωνίες. Και τα σπέρματα των κοινωνιών αυτών μπορεί να είναι οι Επικούρειοι κήποι. Άλλωστε ας μην ξεχνάμε ότι το φαινόμενο Επίκουρος εμφανίστηκε μετά την πτώση της Δημοκρατίας το 338 πριν από την χρονολόγησή μας. Μέχρι να γίνει όμως αυτό θα πρέπει και εμείς να ζήσουμε και να απολαύσουμε χωρίς, όπως σου είπα, να παραβλέπουμε την ενημέρωση του κόσμου και τον ανθρωπισμό. Την ενημέρωση και όχι την προπαγάνδα. Διότι προπαγάνδα, με οποιοδήποτε τρόπο, κάνει η εξουσία ή αυτοί που θέλουν να πάρουν την εξουσία. Και πονάμε και εμείς για ένα κόσμο και αλλοτριωμένο και αποπροσανατολισμένο που τον έφερε σ' αυτήν την θέση η πάσης είδους προπαγάνδα. Και αν φτάσουμε στην έλλειψη των αναγκών μας και της έστω αυτής ελευθερίας του να συνευρισκόμαστε, να συνομιλούμε και να δια δίδουμε τις ιδέες μας, τότε και εμείς θα αντιδράσουμε, τότε και εμείς θα δώσουμε τον εαυτό μας για τα ελάχιστα κεκτημένα που έχουμε ως τώρα αποκτήσει. Μπορεί αυτό το κείμενο να μην είναι τόσο πλήρες όσο θα περίμενες. Μπορεί να μην είναι και τόσο περιεκτικό για αυτό σε καλώ, πάντα αν θέλεις, να έρθεις και να τα συζητήσουμε εκ του σύνεγγυς. Να περνάς πάντα καλά!
Φιλικά: Μπάμπης Πατζόγλου

Σχόλιο του Λεωνίδα Αλεξανδρίδη


Φίλε Μπάμπη, Διάβασα με προσοχή το κείμενο του Αλέξανδρου και τη δική σου απάντηση. Σε ότι αφορά την απάντησή σου και ειδικότερα περί δημοκρατίας μήπως θα έπρεπε να θυμηθούμε τον Επιτάφιο του Περικλή;
« Κυβερνιόμαστε δηλαδή με πολίτευμα …» που « λέγεται με το όνομα δημοκρατία, γιατί δεν κυβερνιέται για το συμφέρον των ολίγων, αλλά για τους πολλούς, και έχουν όλοι τα ίδια δικαιώματα σύμφωνα με του νόμους ως για τις ιδιωτικές διαφορές μεταξύ τους. Ως για τα δημόσια αξιώματα όμως, για όποια ικανότητα εκτιμάται ο καθένας, δε φτάνει σε θέση πολιτική εξαιτίας της τάξης όπου ανήκει παρά από την αξιοσύνη του .»[1] « Και ενώ στην ιδιωτική μας επικοινωνία δεν βαραίνει ο ένας τον άλλον, στα δημόσια πράγματα δεν παραβαίνουμε τους νόμους, το περισσότερο από σεβασμό γι΄αυτούς υπακούοντας όσους βρίσκονται κάθε φορά στην εξουσία ως και τους νόμους, και ιδιαίτερα εκείνους που ισχύουν για την υπεράσπιση όσων αδικούνται και εκείνους που, μ΄ όλο που δεν είναι γραμμένοι, το δέχονται όλοι πως ντροπιάζουν όποιον τους πατεί »[2]. « Και νοιάζονται οι ίδιοι άνθρωποι και τις ιδιωτικές τους δουλειές και τα πολιτικά, κι΄ ενώ άλλοι σε άλλα επαγγέλματα ασχολούνται, όμως γνωρίζουν όλοι τα πολιτικά ζητήματα κατά βάθος. Γιατί μόνο εμείς θεωρούμε όποιον δεν ανακατεύεται σ΄αυτά, όχι σαν άνθρωπο που κοιτάζει τη δουλειά του, αλλά σαν άνθρωπο άχρηστο (ΟΥΚ ΑΠΡΑΓΜΟΝΑ, ΑΛΛ΄ ΑΧΡΕΙΟΝ ΝΟΜΙΖΟΜΕΝ). Κι’ οι ίδιοι άνθρωποι κρίνουνε για τις πολιτικές πράξεις, και προσπαθούν να επινοήσουνε σωστές λύσεις για τα πολιτικά ζητήματα. Γιατί δεν πιστεύουμε πως η συζήτηση ζημιώνει την πράξη, αλλά πως είναι πιο βλαβερό να μη μάθει κανείς από τα πρίν με το λόγο σε τι πρέπει να προχωρήσει με την πράξη. Γιατί εξέχομε και σε τούτο : πως οι ίδιοι άνθρωποι τολμούν το περισσότερο, και είναι άξιοι να σκεφθούν ως τις άκρες λογικές τους συνέπειες εκείνα πού πρόκειται να επιχειρήσουν. Ενώ στους άλλους η άγνοια φέρνει την αποκοτιά και η σκέψη το δισταγμό ( Ο ΤΟΙΣ ΑΛΛΟΙΣ ΑΜΑΘΙΑ ΜΕΝ ΘΡΑΣΟΣ, ΛΟΓΙΣΜΟΣ ΔΕ ΟΚΝΟΝ ΦΕΡΕΙ.) » [3]. και κάτι άλλο : θεωρούμε αυτονόητη και δεδομένη την δημιουργία και ανάπτυξη του κήπου. Όμως αυτό προϋποθέτει την ύπαρξη μιας κοινονικής οργάνωσης φιλικής προς την επικούρεια φιλοσοφία και όχι μόνο , ή τουλάχιστον φιλελεύθερης. Σε καθεστώτα φανατισμού ( πολιτικού, θρησκευτικού κλπ) η ύπαρξη κήπου, και αυτό είναι ιστορικά βεβαιωμένο, είναι αδύνατη.
1,2,3 - ΘΟΥΚΥΔΙΔΟΥ ΙΣΤΟΡΙΑΙ, Γκοβόστης, μετάφραση Έλλης Λαμπρίδη
Φιλικά, Λεωνίδας.

Σχόλιο του Χρήστου Γιαπιτζάκη


Ωφελιμισμός δεν είναι αυτό που οι οπαδοί του ιδεαλισμού πέρασαν προπαγανδιστικά στον πολύ κόσμο ("το να κοιτάει ο καθένας την πάρτη του"), αλλά ότι "καλό/ωφέλιμο είναι ό,τι οδηγεί στην αύξηση της ευτυχίας των περισσοτέρων ανθρώπων, ενώ κακό/ανώφελο είναι ό,τι οδηγεί στη μείωση της ευτυχίας των περισσοτέρων ανθρώπων".
Χρήστος Γιαπιτζάκης

Σχόλιο του Αλέξανδρου Ελευθεριάδη


-Κύριε Πατζόγλου ευχαριστώ καταρχήν που διαθέσατε το χρόνο για να απαντήσετε, αυτό και μόνο σας τιμά και δείχνει το ενδιαφέρον σας για τους ανθρώπους γύρω σας και την ενεργή στάση που πρέπει να κρατά κάθε Επικούρειος απέναντι σε ομοϊδεάτες ή προσπαθούντες ανθρώπους.
-Όπως σωστά επισημάνατε η ανταλλαγή απόψεων από απόσταση δημιουργεί παρεξηγήσεις καθώς ο γραπτός λόγος καταντά αποσπασματικός και δύσκολα ακριβολόγος.
-Όταν λοιπόν εννοούσα αναρχικός εννοούσα με την κυριολεξία του όρου και όχι με αυτό που τα σύγχρονα ΜΜΕ έχουν προσδώσει. Εννοώ έναν άνθρωπο έξω από τις εκάστοτε κοινωνικές νόρμες που επιβάλει έμμεσα και άμεσα η εκάστοτε εξουσία, ελεύθερο, αυτάρκη και σκεπτόμενο. Κάθε άλλο παρά τον καταστροφέα και τον δια βίας επιβολέα της άποψής του. Άλλωστε ο σύγχρονος, κατά όνομα μόνο αναρχικός, μόνο ζημία μπορεί να κάνει στην προσπάθεια βελτίωσης του ανθρώπου παίζοντας έτσι το παιχνίδι της εκάστοτε εξουσίας ώστε να γελοιοποιεί την πραγματική ουσία της λέξης.
-Από την άλλη σαν ωφελιμισμό εννοούσα τον αυστηρά προσωπικό που νομίζω ότι θα συμφωνούσατε πως καταντά ιδιοτέλεια, όταν ο άνθρωπος δεν αντιλαμβάνεται ότι για να είσαι ευτυχής θα πρέπει και ο περίγυρος σου να είναι σε ανάλογη κατάσταση. Πράγμα που βλέπω ότι κι εσείς μιλήσατε στην απάντησή σας για τον γενικό ωφελιμισμό πολύ σωστά!.
-Όπως βλέπεται και οι δυο έννοιες ερμηνεύτηκαν λαθεμένα γιατί πολύ απλά θα έπρεπε να υπάρχουν σε κάθε κείμενο παραπομπές για το τη ενοούμε με την κάθε λέξη, -πράγμα αδύνατον όπως σωστά λέτε- δυστυχώς η σύγχρονη Ελληνική δεν έχει την ακρίβεια τον εννοιών της αρχαίας.
-Σας ευχαριστώ και θα ευχόμουν να μπορούσαμε να συζητούσαμε από κοντά αλλά μένω σε ένα χωριό της Μακεδονίας εγκαταλείποντας την πόλη εδώ και δεκαπέντε χρόνια, καθότι έβλεπα την κατάντια του ανθρώπου και την καταιγίδα που πλησίαζε, όντας πλέον σε μεγάλο βαθμό αυτάρκης.
-Μακάρι να εμφανίζονταν και στην Ελλάδα κοινωνίες μικρές όπως αυτές που υπάρχουν εδώ και δεκαετίες στο εξωτερικό, κοινωνίες που μέσα τους θα υπάρχει η ευτυχία καθόσον αυτή μπορεί να υπάρξει μόνο μεταξύ ανθρώπων με κοινά ενδιαφέροντα, αντιλήψεις και τρόπο σκέψης.
Σας ευχαριστώ για την ενδιαφέρουσα ανταλλαγή γραπτού λόγου που είχαμε και εύχομαι η προσπάθεια του κήπου Αθηνών να καταλήξει στο ευτυχές μιας αυτάρκης κοινόβιας κοινωνίας, όπως αυτή που οραματίστηκε και έφτιαξε ο μεγάλος δάσκαλος.
Μετά τιμής, Αλέξανδρος Ελευθεριάδης. .........................