4η Συνάντηση Φίλων Επικούρειας Φιλοσοφίας - ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ 2011

ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΤΗ ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΚΡΙΣΗ, ΜΠΑΜΠΗΣ ΠΑΤΖΟΓΛΟΥ

Πάντοτε είχα την απορία: ποια είναι η διαφορά μεταξύ του ιδιωτικού και του κρατικού δούλου. Και από μία ανάλυση που έκανα η διαφορά είναι αμελητέα. Πράγματι ο κρατικός δούλος έχει περισσότερες παροχές. Είναι μόνιμος, βρέχει χιονίζει η καραβάνα γεμίζει και το μόνο του άγχος είναι πως θα την σκαπουλάρει από την δουλειά, ή ότι δεν έχει και μεγάλα περιθώρια εξέλιξης. Είναι συνάμα φοβισμένος και ευθυνόφοβος. Δεν αναπτύσσει, δεν του επιτρέπεται να αναπτύξει, καμία πρωτοβουλία και είναι βυθισμένος στην χοάνη και του συστήματος και στην πολιτική της δημοσίας υπηρεσίας.

Ο ιδιωτικός, από την άλλη μπορεί να μην έχει αυτές τις παροχές, αλλά ριψοκινδυνεύει πρωτοβουλίες και αναπτύσσει ανταγωνισμό προκειμένου και να εξελιχθεί και να λάβει μεγαλύτερο μισθό.

Άλλωστε οι περισσότεροι από εμάς μπορεί να είμαστε, ή μπορεί να έχουμε χρηματίσει και ως ιδιωτικοί και ως δημόσιοι δούλοι και έχουμε αισθανθεί στο πετσί μας την πίεση που υφιστάμεθα και από το κράτος και από τα αφεντικά.

Ακόμα και αυτός που έχει ένα μαγαζάκι, ή αυτός που εξασκεί ελεύθερο επάγγελμα βρίσκεται στα ίδια δεσμά δουλείας. Διότι όλη του η ζωή είναι συνυφασμένη με το πώς θα ρίξει τον συνάδελφό του προκειμένου να του πάρει την πελατεία.

*

Ένας από τους κύριους λόγους, τους σπουδαιότερους! που έπεσε η «Σοβιετική» Ένωση ήταν, ότι όλοι είχαν γίνει Δημόσιοι υπάλληλοι και τα είχαν γράψει στα παλιά τους τα παπούτσια. Ακόμα οι διορισμένοι από το κόμμα, εθισμενοκομματικοί, συνδικαλιστές και οι εγκάθετοι διευθυντές των επιχειρήσεων είχαν περιέλθει σε μία κατάσταση αποσύνθεσης από την διαφθορά. Διαφθορά την οποία εγκυμονούσε σε υπέρτατο βαθμό το ίδιο το κρατικοκαπιταλιστικό σύστημα της στωικοπλατωνικής ολιγαρχίας, δικτατορίας επί του προλεταριάτου όπως ονομαζότανε, μιας και απαγόρευε κάθε μορφής διαμαρτυρίας. Πράγματι έπεσε το καθεστώς, γιατί δεν έβγαιναν τα πλάνα και κυρίως το πλάνο του πολέμου των άστρων.

Όσον αφορά την Αμερική. Δηλαδή το αντίπαλο δέος εμείς περιμέναμε μία καπιταλιστική κρίση. Κρίση η οποία δεν άργησε να έρθει. Κρίση η οποία οφείλεται στην πλεονεξία των αφεντικών, ή στην ρευστοποίηση των γραμματίων ενός μέρους της ολιγαρχίας σε βάρος μιας άλλης προκειμένου να εκβιάσει μία φασιστική αλλαγή στον τρόπο διακυβέρνησης. Η φασιστική αυτή αλλαγή συνίσταται τώρα πια στην απόλυτη διακυβέρνηση από τα απάνθρωπα ανταγωνιζόμενα ολιγοπώλια.

Και τώρα που τα κατάφερε, επιτίθεται στην ημικρατική μορφής οικονομία μερικών χωρών της Ευρώπης. Γιατί και η εξαρτημένη νότια Ευρώπη πρέπει να προσαρμόσει το πολίτευμά της με την γιγάντια υπερδύναμη. Έτσι σκοπός των ολιγοπωλίων είναι να ξεπαστρέψει καί τα όποια δικαιώματα είχαν αποκτήσει οι εργαζόμενοι, καί την ιδιωτικοποίηση των οικονομιών τους. Ιδιωτικοποίηση που θα επέλθει με την ληστρική επέκταση και την φθηνή αγορά από τα ολιγοπώλια των κρατικών μονοπωλίων της νότιας Ευρώπης. Και θα γίνει αυτό στα πλαίσια ενός περισσότερο απάνθρωπου ανταγωνισμού με σκοπό, το χρήμα για το χρήμα, την ανάπτυξη για την ανάπτυξη, και την αλόγιστη παραγωγή σε βάρος καί των ζωτικών μας λειτουργιών καί του πλανήτη.

*

Στο στόχαστρο αυτής της δίνης βρέθηκε η ημικρατική οικονομία της Ελλάδος καθώς και μερικά ψίχουλα δικαιωμάτων που είχαν κερδίσει οι εργαζόμενοι. Έτσι η εγκάθετη ολιγαρχία, μας λέει ότι για την ανάπτυξη της Ελλάδος χρειάζονται οι αποκρατικοποιήσεις και μισθοί Τουρκίας και δεν ξέρω τι θα ζητήσουν αύριο, που πολύ φοβάμαι πως θα ζητήσουν και την απαγόρευση κάθε διαμαρτυρίας. Φυσικά για να γίνει αυτό το τελευταίο θα πρέπει να δημιουργήσουν μία νέα κρίση και η διακυβέρνηση να περάσει από το ολιγοπώλια σε ένα μονοπώλιο. Και όταν γίνει αυτό τότε δεν θα διαφέρει και πολύ το σύστημα που εφαρμόστηκε στην «Σοβιετική» Ένωση, όσο δεν διαφέρει όπως είπαμε ο κρατικός από τον ιδιωτικό δούλο. Θα είναι όντως μία νέα πιο σκληρή δικτατορία επί του προλεταριάτου.

Όμως στην ημικρατική οικονομία της Ελλάδας, παρ' όλο που είχαμε κερδίσει μερικά δικαιώματα, είχαμε ακριβώς τα ίδια φαινόμενα με αυτά του κρατικού καπιταλισμού της Σ. Ε. Διότι βολεύονταν μακαρίως η ντόπια ολιγαρχία στις κρατικές επιχειρήσεις ή τις κρατικοδίαιτες ιδιωτικές.

Έτσι είχαμε μίζες, λαμογιές, διαφθορά και χρηματισμό αυτής. Ζούσαν μία έκφυλη ζωή οι εγκάθετοι των κομμάτων, δηλαδή καί οι διοικητές, καί οι συνδικαλιστές με την αυλή τους. Αυτόν λοιπόν τον αναχρονισμό έρχονται τα ολιγοπώλια της δυτικής όχθης του Ατλαντικού και της Γερμανίας και να του αλλάξουν κατεύθυνση και να δουλεύουν όλες αυτές οι κρατικοδίαιτές επιχειρήσεις για λογαριασμό των ολιγοπωλίων. Το γεγονός λοιπόν αυτό, έχει φέρει μία αναστάτωση στις παρανομίες των διεφθαρμένων συνδικαλιστών και των διευθυντών των κρατικών επιχειρήσεων. Έτσι όλοι έχουμε γίνει θεατές να βγαίνουνε συνδικαλιστές ( ίδε πατριδοκάπηλοι) στους δρόμους να φωνάζουν και να ωρύονται ότι τάχα μου ξεπουλιέται η πατρίδα μας , ότι χάνουμε τα κοινωνικά αγαθά κ.τ.λ.

Σ' αυτό ακριβώς το σημείο ας κάνουμε μία παρένθεση όσον αφορά το δήθεν χρέος της Ελλάδας προς τα ολιγοπώλια. Όλοι λοιπόν οι οικονομολόγοι της ολιγαρχίας, είτε δεξιοί είναι αυτοί, είτε αριστεροί, είτε Έλληνες, είτε ξένοι, ή θα πρέπει να κάψουν τα πτυχία τους, και να πυρπολυθούν και οι ίδιοι, που μακάρι να γίνει αυτό, ή το χρέος το δημιούργησαν εντέχνως, ή άφησαν να δημιουργηθεί επίτηδες. Και το άφησαν να δημιουργηθεί γιατί ήταν φερέφωνα της ολιγαρχίας και των ολιγοπωλίων. Άραγε τώρα το ανακάλυψαν; Αλήθεια δεν έβλεπαν το μέγεθός του; Δεν μπορούσαν να βάλουνε φραγμό προκειμένου να μην φτάσει σ' αυτό το ύψος; Δεν γνώριζαν αυτοί οι αλήτες ότι έτσι όπως ενεργούν θα βουλιάξει, όπως βούλιαξε και το Κράτος και η οικονομία; Ας βουλιάξουνε και ας φτάσουνε μέχρι τον απόπατο, αλλά τι φταίει ο λαός που υποφέρει; Άλλωστε σ' αυτόν δεν στηρίζονται για να κάνουν τις απατεωνιές τους;

Όμως και έβλεπαν, και γνώριζαν και μπορούσαν. Αλλά το αφήσανε ν' ανέβει επίτηδες για τους λόγους που αναφέραμε. Και όσον αφορά τους αριστερούς οικονομολόγους αυτοί επενδύουνε στην εξαθλίωση του λαού. Ναι θέλουν να πτωχεύσει ο λαός προκειμένου να επαναστατήσει για να επικρατήσουν επιβάλλοντας , ω θεοί, την δικτατορία τους επί του προλεταριάτου.

Αν ήμουν υποχρεωμένος με το πιστόλι στον κρόταφο να απαντήσω στο ψευτο δίλλημα που βασανιστικά μας θέτουν για την ανάπτυξη, δηλαδή αν θα προτιμούσα την ιδιωτικοποίηση ή την κρατικοποίηση, σαφώς θα απαντούσα υπέρ της ιδιωτικοποίησης. Ιδιωτικοποίηση με έναν όρο. Ότι τα κέρδη θα επενδύονται εδώ στην πατρίδα μας. Αλλά σιγά μην επενδύονταν. Λες και το κεφάλαιο έχει πατρίδα. Και όσον αφορά την κρατικοποίηση τα κέρδη από μία κερδοφόρα κρατική επιχείρηση πάνε στο πίθο των Δαναΐδων. Πάνε στα ελλείμματα ή στην έκλυτη ζωή των βουλευτών, των παραγοντίσκων και των συνδικαλιστών.

Ναι όντως είμαστε μία πλούσια χώρα και συνάμα όμορφη . Μία από τις ωραιότερες χώρες στον κόσμο. Αλλά μας την έχουν κάνει κόλαση. Ναι θα μπορούσαμε να ζήσουμε όλοι ευτυχισμένοι αν αντλούσαμε πολύτιμα κομμάτια και από την ιστορία μας και από την φιλοσοφία μας. Αλλά η ολιγαρχία κάνει το κάθε τι για να τα ξεχάσουμε.

Ας κάνουμε ακόμα μία παρένθεση για να δούμε μερικά από τα «κοινωνικά» αγαθά για τα οποία ωρύονται οι πατριδοκάπηλοι συνδικαλιστές και οι ανεγκέφαλοι οπαδοί τους; Και πρωτ' από όλα το ηλεκτρικό ρεύμα. Η κερδοφόρα ΔΕΗ. Το κρατικό μονοπώλιο. Αλήθεια δεν σας πιάνει φόβος και τρόμος όταν έρχεται το τιμολόγιο της ΔΕΗ; Δεν σας πιάνει φόβος όταν έρχονται αυξήσεις στην τιμή του ρεύματος; Θα ήταν όντως κοινωνικό αγαθό εάν μέρος των κερδών πήγαινε για επενδύσεις και ένα μέρος μας το επέστρεφαν, όπως επιστεφότανε τότε, θυμάστε! από την εκμετάλλευση των λατομείων του Λαυρίου. Αλλά εν πάσει περιπτώσει ας μην μας επέστρεφαν χρήματα, τουλάχιστον να φθήναινε το ηλεκτρικό ρεύμα. Αλλά συνέχεια επιβαρυνόμαστε από τις κόντρα αυξήσεις της τιμής του ηλ. Ρεύματος. Ακριβώς το ίδιο συμβαίνει και με τον ΗΣΑΠ και με τον ΟΣΕ και με την ΕΥΔΑΠ ή με τον ΟΤΕ κ.τ.λ., κ.τ.λ. Λοιπόν για ποια κοινωνικά αγαθά μιλάμε;

Και μία τελευταία παρένθεση. Αρχίζουμε και γινόμαστε μάρτυρες κάποιας διαμαρτυρίας του Ελληνικού τμήματος της «μεγάλης» του Χριστού εκκλησίας χωρίς να έχει πειραχτεί κανένα παράνομο προνόμιο απ' αυτήν. Χωρίς να έχει εμποδιστεί η παραλλυμένη ζωή των ιεραρχών. Ούτε έχει φορολογηθεί ή απαλλοτριωθεί η αμύθητη περιουσία της ή οι θησαυροί του Κροίσου που διαθέτει στις ελεγχόμενες απ' αυτήν περισσότερες τράπεζες. Αλλά οσμίζονται οι οικονομολόγοι της, ότι θα έρθει και η σειρά της. Έτσι θα πρέπει και αυτή, ή να προσαρμοστεί και να ενταχθεί στα ολιγοπώλια πουλώντας το παραμύθι της με βάσει την καινούργια πραγματικότητα, ή να παραμείνει ως έχει και να γίνει ο φτωχός συγγενής σε σχέση με τα εκσυγχρονισμένα άλλα τμήματα των εκκλησιών.

*

Άραγε υπάρχει λύση; Δηλαδή όλοι μας είμαστε κάτω από την δαμόκλειο σπάθη της ιδιωτικοποίησης ή της κρατικοποίησης; Σώνει και καλά πρέπει να διαλέξουμε ένα απ' αυτά τα δύο;

Ναι υπάρχει και αυτή είναι η κοινωνικοποίηση. Τι είναι όμως η κοινωνικοποίηση; Σήμερα υπάρχουν δύο τάσεις. Η μία είναι η κατάληψη και η λειτουργία και η διοίκηση των επιχειρήσεων αυτών από τους ίδιους τους εργαζόμενους και η άλλη από τον λαό, ή αν θέλετε από την εκκλησία του δήμου.

Σήμερα όμως έτσι όπως είναι τα πράγματα, δηλαδή με τα υπερτοπικά δίκτυα και την έλλειψη κοινωνικής αθωότητας, η κατάληψη από τους εργαζόμενους των εταιριών αυτών που προαναφέρθηκαν ή των μεγάλων ιδιωτικών οικονομικών μονάδων δεν θα εξυπηρετούσε σε τίποτα. Γιατί όση άμεση δημοκρατία και να εφαρμοζόταν στην διοίκηση, στην παραγωγή και στην διάθεση των προϊόντων θα δημιουργούσε διάφορα προβλήματα τα οποία θα μετατρεπόντουσαν σε γάγγραινα. Μπορεί ένα μέρος των κερδών να τα μοιράζονταν οι ίδιοι οι εργαζόμενοι. Όμως και αυτού του είδους η πράξη θα ήταν λάθος. Και θα ήταν λάθος διότι μ' αυτόν τον τρόπο δημιουργούνται κλειστά επαγγέλματα. Και το άλλο μέρος των κερδών ήταν αμφίβολο αν θα επενδύονταν. Και αν άραγε επενδύονταν θα ήταν προς όφελος των εργαζομένων ή της κοινωνίας; Δηλαδή με λίγα λόγια μήπως θα είχαμε έναν συλλογικό καπιταλισμό σε μερικά τμήματα του πληθυσμού;

Η άλλη μορφή κοινωνικοποίησης, η πιο αποφασιστική και η πιο δύσκολη συνάμα είναι ο χωρισμός της Ελλάδος σε μικρές κοινωνίες. Και αυτές οι κοινωνίες να είναι όσο το δυνατό αυτάρκης. Σ ' αυτές τις κοινωνίες θα επικρατήσει η άμεση κληρωτή δημοκρατία και η συνέλευση των πολιτών , η εκκλησία του Δήμου, που θα αποφάσιζε για όλα τα ζητήματα. Διότι καλοί μου φίλοι «Δημοκρατικόν μεν το κληρωτάς είναι τας αρχάς, το δε αιρετάς ολιγαρχικόν» όπως μας έλεγε ακόμα και ο δάσκαλος, του ιμπεριαλιστή βασιλιά και καταστροφέα του ελληνικού πολιτισμού, ο Αριστοτέλης.

Αυτό δεν σημαίνει πως θα καταργηθεί η εθνική μας επικράτεια και δεν σημαίνει την αναβίωση των πόλεων κρατών, αλλά θα στέλνονται εκπρόσωποι των κοινωνιών αυτών σε ένα κέντρο για την διατήρηση της. Απλά αυτές οι αμεσοδημοκρατικές κοινότητες δεν θα μπορεί η κάθε μία να κάνει εξωτερική πολιτική, να έχει δικό της νόμισμα και να έχει στρατό. Περισσότερα για αυτήν την Δημοκρατία στο βιβλίο μου που θα κυκλοφορήσει προσεχώς και που το ονομάζω «τα άγουρα φρούτα του κήπου του Επίκουρου» ή στο άρθρο μου για την άμεση δημοκρατία στο διαδίκτυο.

*

Συνέχεια όμως μιλάμε για ανάπτυξη, για επενδύσεις, για παραγωγή, για χρήμα. Ωστόσο ας ακούσουμε τι λέει ο Πρωταγόρας: «Μέτρον χρημάτων εστί ο άνθρωπος.» Δεν ξέρω αν απ' αυτά τα λόγια, είπε ο μεγάλος μας δάσκαλος και το «λάθε βιώσας.» Το να ζεις δηλαδή μακριά από τους τεχνικούς της εξουσίας, τους πολιτικούς και τους πολιτικάντηδες, τις πολιτικές τους και τον λαϊκισμό τους. Να ζεις όσο το δυνατό απαρατήρητος. Αλλά άραγε αυτή η ενσυνείδητη ενέργεια, δεν είναι και αυτή μία πολιτική πράξη, που κατά την γνώμη μας είναι η πιο μέγιστη; Μπορούμε να το κάνουμε όλοι αυτό; Μακάρι. Αλλ' η απάντηση δυστυχώς είναι αρνητική. Διότι όπως μας λέει ο Διογένης ο Οινοανδέας και συμφωνούμε πάνω σ' αυτό: «την σοφία δεν είναι δυνατό να την μεταδώσουμε παντού επειδή δεν είναι όλοι ικανοί να την αποδεχτούν. Αν υποθέσουμε ότι είναι δυνατό να γίνει αυτό, τότε πραγματικά η Ζωή των Θεών θα περάσει στους ανθρώπους. Γιατί τότε τα πάντα θα είναι γεμάτα από δικαιοσύνη και φιλία προς τους συνανθρώπους μας και δεν θα υπάρχει ανάγκη για τείχη ή νόμους και για όλα αυτά που μηχανευόμαστε ο ένας για τον άλλον.»1

Ναι όντως ισχύουν τα λόγια του Επίκουρου πως «Η ανάγκη είναι κακό πράγμα αλλά δεν είναι καθόλου αναγκαίο να ζει κανείς εξαρτημένος από τις ανάγκες»2 γι' αυτό και ο Επίκουρος δημιούργησε τον κήπο και δεχόταν μέσα σ' αυτούς τους πάντες. Τους πάντες (ελεύθερους, δούλους, γυναίκες, gay, εταίρες) γιατί θεωρούσε και ήταν, όλοι τους ανθρώπινα πλάσματα και όλοι έχουνε δικαίωμα στην ευτυχία και στην ευδαιμονία. Και ζούσανε όσο το δυνατό λιτά, αλλά με αυτάρκεια. «Διότι ή αυτάρκεια είναι το μέγιστο από τα πλούτη»3

Είτε είχανε λίγα, είτε είχανε πολλά, προσπαθούσανε να ζήσουνε με αξιοπρέπεια. Αλλά ήταν ελεύθεροι απ' όλες τις απόψεις. Διότι «ο μέγιστος καρπός της αυτάρκειας είναι η ελευθερία».4 Ναι δεν είχαν εξάρτηση από κανένα. Από κανένα χρηματοδότη που θα ήθελε να τους ποδηγετήσει. Και από κανένα Αθηναϊκό κράτος που ο απώτερος σκοπός του θα ήταν να τους διαβάλλει.

Και καλώ σήμερα όλους τους συνεπικούρειους να δημιουργήσουμε και εμείς κήπους. Να ζήσουμε με λιτότητα και με αυτάρκεια. Και να μην επιδιώξουμε καμιά βοήθεια από το κράτος, ούτε καμιά αναγνώριση, αν δεν γίνεται αυτή με καθαρούς όρους.

Ναι καλοί μου φίλοι! «Θεωρούμε ότι η αυτάρκεια είναι το μέγιστο αγαθό όχι για να μένουμε ευχαριστημένοι πάντοτε με τα λίγα, αλλά για να αρκούμαστε στα λίγα όταν δεν έχουμε τα πολλά, με την ακράδαντη πεποίθηση ότι την πολυτέλεια την απολαμβάνουν ηδονικότερα εκείνοι που την έχουν λιγότερο ανάγκη και ότι κάθε τι φυσικό είναι εύκολο να αποκτηθεί ενώ κάθε τι κενό περιεχομένου είναι δυσπρόσιτο.»5 . Διότι θα πρέπει να καλύπτουμε αρχικά και με σύνεση τις ανάγκες μας. Τις φυσικές και τις αναγκαίες. Και αν έχουμε την πολυτέλεια μπορούμε να πιούμε και κρασί, και κανά ποτάκι. Να φάμε μακαρόνια, ή κρέας κ.τ.λ. να προχωρήσουμε δηλαδή στις φυσικές και μη αναγκαίες μας επιθυμίες. Εκείνο όμως που αποφεύγουμε με την θέληση μας είναι οι κενές επιθυμίες διότι «Οι κενές επιθυμίες όπως για την δόξα και άλλα παρόμοια, δεν είναι μόνο άχρηστες, αλλά εκτός από άχρηστες είναι και δύσκολο να πραγματοποιηθούν. Δεν υπάρχει διαφορά από κάποιον που πίνει πολύ αλλά πάντα διψάει.»6 Δηλαδή αποφεύγουμε τις μη φυσικές και μη αναγκαίες μας επιθυμίες γιατί όπως μας λέει πάλι ο Επίκουρος «Την ευτυχία και τη μακαριότητα δεν τις προκαλούν ούτε τα πολλά πλούτη, ούτε οι πολλές ασχολίες, ούτε το κυνήγι για την εξουσία, ούτε η πολιτική δύναμη, αλλά το να μην είσαι θλιμμένος, η πραότητα των συναισθημάτων και η ψυχική διάθεση που καθορίζει τα όρια της ύπαρξής μας σύμφωνα με την φύση.»7 Με λίγα λόγια, να πιο είναι το αντίδοτο στην οικονομική κρίση και στα τερτίπια της ολιγαρχίας. Να πια είναι η λύση στον περιορισμό του έντονου καταναλωτισμού του νεορωμιού.

Διογένης ο Οινοανδέας (Δ.Ο. 56)

Επίκουρος ( Επίκουρου προσφώνησις 9)

Επίκουρος (Κ.Α. VI 2, 441.18

Επίκουρος (Επίκουρου προσφώνησις 77)

Επίκουρος (προς Μενοικέα Δ.Λ.Χ 130)

Διογένης ο Οινοανδέας (Δ.Ο.131)

Επίκουρος (Π.Π. 14)

Μπάμπης Πατζόγλου, από τον Κήπο της Αθήνας

Αρχή σελίδας

Περιεχόμενα

www.epicuros.gr

Τελευταία ενημέρωση:Σεπτέμβριος 07, 2011.